Fethi GedikliFethiGedikli.com
  • Twitter
  • Facebook

U...

...

U demiri | Meslek Yüksekokulumuzun önüne araçların park etmesini engellemek ve okulun resmi araçlarının herhangi bir durumda rahat çıkabilmesi için anahtarlı duba ve okulumuzun karşısına da araçların park etmemesi için de U demiri yapılması gerekmektedir, | F Gedikli, 6.9.2018 Rektörlüğe

a.






ubraca

a.
ibranice.


Erenler şahını gördüm bu gece / Okudum öğrendim hurufsuz hece / Gürcüce Ubraca++ Farsça Arapça / Yetmiş iki dilde lisânımız var., San, Hicranî, 83



ubuntu Zulu dili 'Ben, seninle ben oldum' demektir, aynı zamanda 'başkalarına karşı merhametli, şefkatli, iyiliksever' olmak gibi insani değerlerin temel alındığı bir dünya görüşü. 'Bilgisayar işletim sistemi olan Linux artık Kürtçe olarak sanal alemde kullanılabiliyor. Buna dahil Linux temelli, açık kaynak kodlu işletim sistemi ubuntuyu görebilirsiniz., | T, 2.1.2011








Ubuntu | Bir ülkeden geçen bir seyyah bir köyde durur, yiyecek ya da içecek istemesine gerek yoktur. O köyde durduğunda köylüler ona yiyecek verir, onu ağırlar. Bu Ubuntu'nun bir veçhesidir ama başka pek çok veçhesi de vardır. Ubuntu insanların kendilerinin bizzat zenginleşmemesi gerektiği anlamına gelmez. Burada asıl mesele şudur: Etrafındaki topluluğun daha iyi konuma gelmesi için de aynı şeyi yapıyor musun? (...) Haydar Yalçınoğlu-Çeto 13

a.






Uca | yüce | Narlıkapu hepisinden ucadır. , Âşık Ömer, 17. Asır

s.






ucav | İng. | abd uzun yıllardır iki şeyi değiştiriyor. 1.savaş yapma usullerini 2.teknoılojik araçlarını geçtiğimiz haftalarda abd bu yeni sistemini bir uçak gemisi üzerinden havalandırıp bir taliban üssünü vurdu görüntüleri izleyenler bölgede UFO bulunduğunu ve neden talibanı vurduğunu konuştular. sözkonusu araç: northrop grumman yapımı X 47 UCAV aracıdır. Basitçe unmanned combat air vehicle öncüllerinden çok farklı ve şu an hizmete girmiş durumda 2019 a kadar abd uçak gemileri üzerinden bu aracı kullanacak., | Açetiner, 17.6.2014rindan

kıs.a.


ing.



ucaylanma | kutuplanma. | Ayrı işaretli elektrik yüklerin birbirleriyle dokunakta olan ayrı kanatlarda yer almasına uçlaşma ya da ucaylanma (polarization) denir. Ayrı yüklü uçlar arasından yük dengelemesi için oluşan akımların uçlaşma akımları (polarization currents), uçlaşma doğanın yapısında kaynaklanıyorsa doğal (selfnatural), verilen bir ..., Jeofizik, 1982, C 9, 20 | Bu açı ölçüm eksenlerine göre, EM alanının ucaylanma eksenlerini verir. Birincil eksenler denilen, bu eksenler için Z direşimleri pxy ve py, görünür özdirenç değerlerini sayavlamak* için kullanılır. 1 Z'xx(to) - -((Zxx + Zyy) + (Zxx – Zyy) Cos (20) + ..., | Deprem Araştırmaları Enstitüsü Bülteni, 1982, S 39-40, 29 | ucaylanma istiktap, kutuplanma. polarılma, polarizasyon (fiz.) ucaylanmak kutuplanmak, polarılmak, polarmak (fiz.) ucaylanmış, kutuplanmış, müstaktap, polarılmış (fiz.) ucaylayan kutuplayan, müstaktip, polargí (fiz.) ucaylayıcı, kutuplayıcı ..., | Nijat Özön, Dil kılavuzu, 1985, 565 | Ancak yaygınlık ve sıklık açısından konuya baktığımızda bu terimler ölü doğmuştur. Bunlardan ucay bu haliyle kalmamış, 'polarizasyon' karşılığı ucaylama (sin.), ucaylanmış ışık (kutuplanmış ışık), ucaylanım düzlemi (kutuplanma düzlemi) gibi ..., | H Zülfikar, Terim Sorunları ve terim yapma yolları, 1991, 141

a.






UCİM | Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği. | Duruşmada, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneğinin (UCİM) avukatları da yer aldı., Hr, 30.05.2025

kıs.a.






uclu | uçlu, köşeli. | S?kkiz uclu şu yulduz da s?kkiz h?rli** OD YURDU!, C Cabbarlı, Turan Bayrağı, ?

s.






Ucu açık soru a.m. açık uçlu soru ++








ucub




ar. ucb
"Riyâ ve ucubtan kurtulmak için, / Ahmed-i Muhtârı sevsene gönlüm!", H Burkay, Hüdâverdi Divanı, 26"



Ucubeleştirme | ... 20 Türkçe'deki | Karayiplerin de kaynağı olan | Karip sözcüğünün tarihi ise hem Montaigne'in hem Shakespeare'in metinlerini aydınlatırken bir kültürel ucubeleştirme sürecini de açığa çıkaracaktır., Sabahattin Şen, Türk aydını ve kimlik sorunu, 1995, 234

a.






ucubeleştirmek | Bu ucubeleştirilmiş küçük burjuva kızın adı Suri, | Telesiyej, T, 29.12.2011

f.






ucubemsi sf. ucubeye benzer, ucubeyi andırır Normal değiller, acayip, sıra dışı, ucubemsi ve anormaller., | BurcuAyaz, TKitap, Ocak2012








ucubik | alay* | Ardından yollanan e-mail ise durumu aslında daha da ucubik yapar., | BAltuğ, T, 4.9.2012

s.






ucuz yırtmak deyim? ucuz kurtulmak | [M]ahkemeye gönderilen delillerle her geçen gün daha da umutsuzlaşan Ergenekon davasından kurtulmak ya da ucuz yırtmak., | E. Uslu, T, 2.10.2010








ucuzca | İstanbul'da terhin edilen hanenin müddetinin münkaziye olmasına ve ucuzca satılması mukarrer bulunmasına mebni,..., | Şeyh Said Davası İstiklal Mahkemesi T, 494

z.






Uç | haber | Bu sabah yoktur yine zülf-i nigarımdan bir uç., | Hengamî, 27

a.






uç vermek | o öyle uzun bir yaz akşamıydı ki / yemek tepsisi önüne gelene kadar / sanki seyrek sakalları uç verirdi, | MG, 83

f.






uçak -ğı | Eğer dilimizin muntazam ve tasnif olunmuş kaideleri bulunsaydı bu yabancı kelimeler yerine Türkçe kelimeler koyabilirdik. Tayyare yerine uçak, uçku, uçan, uçar, uçu, uçuk, uçguç, uçgun, uçucu kelimelerinden hangisini seçeceğimizi, hangi bünyedeki fiillerden hangi şekilde isim yapıldığını bilemememiz dolayısıyla tayin edemeyiz., Mahmud Afif, Dilimizi Nasıl Türkçeleştireceğiz, Milli Mecmua, 1928, 10 (113), 1821-1823

a.






uçak savar / uçaksavar | 1941'deki bir köşe yazısında | uçaksavar Kelime, 1959'da da sözlüğe girmiş. | UÇAK SAVAR! Dil üzerine konuşuyorduk da içimizden birisi | tayyare defi topu yerine | uçak savar topu denilmesinin uygun düşeceğini söyledi. Bir başkası sordu: -Tayyare savar diyemez miyiz? | Tayyare savar çoğumuzun kulağına sevimli gelmedi. Sebebini incelemek güç değildir: Vaktiyle Farsçanın | kâr, | dâr, | asa gibi eklerini kullanmağa girişince Osmanlıcaya bir sürü arap ve farisî kelimesi doldurmuştuk. Buna sebep bu eklerdi. Şimdi Türkçe ekler kullanınca işin tersini başaracağız. Bakın bir | savar eki, dilde bu kadar yerleşmiş | tayyare kelimesini bile kovacağa benziyor., ... G, S Balyemez, 16.03.2025, X

a.






uçaklı | 1. uçağı olan. | ... cihana göstermek için 25 uçaklı General Balbo filosu 1 Temmuzda Alpları aşarak bir hamlede Felemenk kıyısına indi ve bir uçağın inerken kapaklanıp makinistinde boğulmasına rağmen bu filo muvaffakiyetle Büyük Beritanya üzerinden geçerek Irlandaya ve İzlandaya ..., Kâzım Karabekir, İngiltere İtalya ve Habeş Harbi, 1935, 34 | Tasarlanan plana göre, NATO devletleri 90 kara tümeni ve 5000 uçaklı bir hava kuvvetini derhal kurma yoluna gidecekti., Ayin Tarihi, 1957, S 280-282, 246 | 2. | uçakla yapılan. | 20 - Değer konulmuş koliler (Uçaklı dahil) Sayısı / Değeri (Lira) (...) Yalnız uçaklı koliler sayısı (Adi ve değerli) ..., Konya İl yıllığı, 1967, 227 | Uçaklı turlar 921 liradan başlıyor, | H Tatil Fırsatları

s.






uçaksavar

a.
Uçağı etkisiz kılan savunma silahı.


"Bir taraftan denizaltı üslerine, büyük su barajlarına sunturlu zararlar verdirilirken bir taraftan da bunlara karşı uçaksavar bataryalarından daha fazla propaganda bataryaları ateş açıyor.", T İ, Yankılar, Sudan sebeplerle sulh, Ulus G, 22.5.1943, 2 | "5/6 nisan gecesi İngiliz ve Amerikan hafif deniz kuvvetleri bir düşman torpilbotile ve bir uçaksavar gemisile Leghorn ve Alba arasında savaşa tutuşmuştur. Hareketli bir savaştan sonra düşman torpilbotu batırılmış uçaksavar gemisi ... ", Ayın tarihi, 1944, S 124-126, 77"



uçaksavarlı | Hakkari'de askeri üsse havanlı, uçaksavarlı saldırı /Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde yer alan Dağlıca Üs Bölgesine havan ve uçaksavar makinalı tüfekle saldırı düzenlendi., | 8.6.2015, | http://www.dikgazete.com/genel/hakkaride-askeri-usse-havanli-ucaksavarli-saldiri-h57535.html, 23.11.2016g

s.






uçan kaçan kuşlar ve hayvanlardan her biri | Birtakım paragraflar, diğerlerinin açtığı çukurlara giriyor, bir takım kelimeler zigzaglar çizerek öteki kelimelerin üstlerinden atlıyordu; uçan kaçanı kovalıyordu., | OrhanTürker, Ocak2005, BiriD, S 1, 13








uçarı kaçarı olmamak | başka çaresi olmamk, mecbur olmak | Uçarı kaçarı yok, mecbur öğrenecek!, | 12.12.2010 | Hele bir de bankadan kredi çekmişlerse hiç kaçarı yok., | BTSalihoğlu, 2014, 70

f.






uçarılaşıvermek | Sanki o da, kendisi gibi, gökten süzülüp inen karlar yüzüne gözüne kondukça, uçarılaşıveriyor, seviniyordu., | DCeyhun, 110

bf.






uçarılaşmak | Yürüdükçe duruldu, duruldukça daha bir uçarılaştı, yeniden o çocuk umursamazlığına kavuştu./ Coştu. Uçarılaştı., | DCeyhun, 8/80

f.






uçkun yapmak

dey.
uçmak.


"Şimdi birikinti sulara D.D.T. denen eczadan serpmek en kuvvetli bir vasıta halini almıştır. Bu sayede sivrisinek yavruları kolayca öldürülmekte, kanadlanıp uçkun yaparak, yani uçarak herkesi sokmalarına mâni olunmaktadır.", H Dilevurgun, Sıtma Savaşı, Ülkü, 1947, C 28, 20"



uçkuruna gevşek

b.s.
cinsel isteklerin tutkunu olmak.


"Öcü Ofli Hoca: Kemalist imaja göre çember sakallı, kazma dişli, uçkuruna gevşek, şehvetperest, din istismarcısı hoca (Bu konuda Cübbeli Ahmet, Nihat Genç’in yazısından dolayı davalık olduklarını duyurdu).", B Gencer, Nihat Genç batıl davanın samimi neferi, Dik G, 05.07.2025



uçlanmak

f.


tr. uç-lan-
"Onun bu sorularının uçlandığı yer kuşkusuz romanlarının tözünde var olan gerçeklikte kendini gösterir.", F Andaç, 6.7.2023, 4"



uçlaşma | aşırı uçlara kayma

a.






Uçlu | ucu olan. | Faber castell econ uçlu kalem, | 2018

s.






uçluk | 1. Uçlarda gezmek. | Onun bu uçlukları onu hayatı boyunca da dalgalandırdı. Heyecan aradı, yenilikler peşinden koştu., | AHHaksal, MilliG, 19.10.2008. 2. | Bu noktada, Odatv adlı karanlık odakların mızrak uçluğunu yapan internet sitesinin konumu oldukça ilginç., | EUslu, T, 26.5.2011

a.






uçmak | GTS 17 | Ne mutludur bugünlere kavuşmak, / Her yanın bir âlem, olursun uçmak, / Yeşil tül örtünür, çiçekten yaşmak / Olursun ela göz gelin yaylalar., | Türkmen/Cemiloğlu, Mİhsanî, 203 | Üzerine hayali bir dünya kurmayı planladığınız kişiler ve olaylar gerçek çünkü, ve siz onun özüne zarar verecek denli uçamazsınız, uçmamalısınız., | FadimeÖzkan, Star, 28.11.2012

f.






uçsuz

s.
ucu olmayan.

tr. uç-suz
"Uçsuz deryalarda: / Geceleri saz benizli yolcu ay, sanki göz kırpar size | / Neşeyle balığa çıkmış cesur Heyamollacı (sic) balıkçılarla... ", Latife Çelebi, 1966, 27"



uçsuzluk –ğu | Göğün heybetiydi üzerimizde uzanan uçsuzluğuna fikrimin bağlandığı ezelin ve ebedin habercisi gibi., | Ömer Say, 2010, 33

a.






uçucu | kalıcı olmayan, uçup giden | Bazı hatıralar vardır, uçucudurlar. Bazı hatıralar da vardır ki mezara kadar vefa ederler., | FAtabek, DK, 172

s.






uçuk | uçmuş, yıkılmış, dağılmış. | Yanı şehit mezarları var. Şehit mezarlarının başladı uçuk yerlerini yapmaya, düzeltmeye. Buraları yaptı, düzeltti*., | Türkmen/Cemiloğlu, Mİhsanî, 133

s.






uçuklatmak

f.



"... Köşkten ve adımlarını denk atmağa başlamışlardı . Başkenti bir terör havası kaplamıştı . " Par- lamento basılacak , politikacılar tutuklanacak , Yassıadada misafir hazırlıkları hızla ilerliyor " gi- bisinden dudak uçuklatıcı.", K Sağlamer, Ecevit olayı: bir Başbakanın doğuşu, 1974, C 2, 279 | "Sadece kamyon kornaları dudak uçuklatıcı, kalp durdurucu, öldürücü kalacak. Bir oomobil sürücü, yolundan çekilmesi için kornasıyla uyardığı vatandaşın oralı bile olmadığını görünce, onu dürtme yolunu seçecek tamponuyla | tabii yine kibarca!", Sohtorik, 1995, 27"



uçuklu | BTS- | Cıgara dumanının tahriş ettiği nazenin ses tellerinin ahenkle titreşip uçuklu dudakların büzülmesinin ardından-., | İOAnar, GK, 9

s.




bts-



uçul | Netse kardeş / uçaklar, gök gemileri, uçullar, / nereye gitse kardeş. VK, 31

a.






uçumlu | ah, bu uçumlu söz, ah, bu sarhoş eden ima, /ah bu, sevgilinin selamını,/ kokusunu getiren haber!, | CahitKoytak, , T, 1.10.2012

s.






uçumluk | İsrail, bir uçumluk ötemizde, halledilmiş medeniyet ve kültür davalarının hayır nimetlerini biçmektedir., | FalihRıfkıAtay, Çankaya/, YDüzenli, GüneBakış, 8.10.2014

a.






uçun belki acun'un yanlış okunuşu yüzünden cihan FeyzullahSacitÜlkü, C, 2.1.1935/BAyvazoğlu, Z, 26.1.2012








uçuramlaşmak | el eli çoğaltmayınca bir yerde / uçurumlaşıyor avuç çizgisi de, | NÇelik, 9

f.






uçurtma








uçurucu | Kapudanlar altı yedi ayda bin dürlü tehlikelere göğüs vermek suretiyle mühlik [tehlikeli] ve devirici dalgalar, uçurucu furtunalar arasında avlayabildikleri süngeri adaya muvasalatdan bir iki ay sonra o muhtekir [vurguncu] ellere teslim ederler., | İlkul26








uçurulma | mec. Son verilme | İlk olarak bir sağlık kuruluşu ile ilgili şikayetini dile getiren yazarın yazdıklarının silinmesi ve yazarlığının da uçurulmasının ardından uygulanan otosansüre bu defa Sözlük'ün kendi yazarları tepki göstermeye başladılar., | Hür, 26.5.2017g

a. mec.






uçurumluk | Öyle bir yere geldiler ki, her taraf dağlık uçurumluk, dere., | Türkmen/Cemiloğlu, Mİhsanî, 171

a.






uçuş | BTS 15. argo Keyif verici veya uyuşturucu madde aldıktan sonra kendinden geçme. | 3. Red Bull uçuş günü, | 26.5.2013

a.argo argo argo






uçuş uçuş | Hayatın kıymetli anları, en ufak rüzgarda üflenip uçuveren altın tozları kadar değerli ve savruk, uçuş uçuş., | SÖney, T, 10.11.2011 | Butik otel' kulağa pek sempatik, pek romantik, pek uçuş uçuş geliyor ama hayaller/gerçekler denkemi işte..., | AynurTartan, HürCmrts, 3.9.2016

z.






uçuvermek | Serçe ansızın pırr diye uçuverince, Alkısrak deliye döndü., | VSevim, 114

bf.






udsuz

s.
ud olmaksızın.

ar. ud + tr. -suz
"Çıkmaz sokağımda ayak sesleriniz / Ay ışığıdır bulutsuz / Papatya gülüşlerinizde / Şarkılar Hüzzamsız çalgılar udsuz", İlhan Geçer, 1986, 64"



udumbara | Budizmin efsanelerinde yer alan ve dünyanın ender görülen çiçeklerinden biri. | Udumbara üç bin yıl sonra çiçek açtı./[U]dumbara çiçeği Elazığ'ın Baskil ilçesi Kuşsarayı kırsalında görüntülendi., | T, 9.10.2011

a.






Uf | Ufff! Sen insanı patlatırsın vallâ! 'Limonî' limondan gelir. Yani 'ekşi'dir manasına..., | Çalıkoparan, 56

ünl.






ufacık

s.
Çok ufak, çok küçük, küçücük, minicik

tr. ufa(k)-cık
"Bir ufacık mil taşı, dolaşır dağı taşı. (Göz).", S Yurdatap, Karagözün ada sefası, 1975, 22"



ufak ufak

z.
1. küçük küçük, hafif hafif. 2.Küçük parçalar durumunda. 3. mec. Yavaş yavaş.

tr.
"bi kabasakal herif var orda, ufak ufak uyuşturucu işi dönüyormuş", @dddenizakkaya, 11.12.2023, X"



ufakçı | Üstelik bunu yapanlar partilerin büyük büyük adamları ya da adayların kendileri değil. Yerel siyasetten nemalanan bir grup 'Ufakçı'. Büyüklerin kabahati ise bu ufakçıları susturmamaları., | F Altaylı, HaberTürkG, 9.6.2019








ufaklı | İçinde ufak taneler, taş parçaları bulunan: Bu fasulye çok ufaklı | Ağaçlarda çiçek yüklü / Dallar ufaklı büyüklü*., | BGocul, Mevlananın, 7

s.




BTS++



ufaktan ufaktan | Genç kadın ufaktan ufaktan Muazzam Beye yağ çekti*., | NGüreli, SO, 83

z.






ufarak | küçükrek | Bir Cumartesi sabahının bireysel rahatlığına, bendeniz de ufarak bir katkı yapmaya özensem; bizim | pancar motorunun tuşları üstünde, parmaklarımın nasıl dolaşması gerekirdi acaba? , | ÇAltan, M, 12.3.2011.

s.






uff | Zaten Suriyede Baba Esad vardı. O da 'teröristbaşı'nı beslediği için 'uff' durumundaydı. | , | Cafcaf, Bahar2013/54, 10








ufocu

a.
ufoya inanan/yapan?

ing. ufo + tr. -cu
Ufocu işadamı çift kişilik bornoz yaptı / Funika Holding'in patronu Nuri Sözkesen, vücut ısısını koruyan akıllı kumaş ve uzay pijamasından sonra çift kişilik bornoz üretti. Sözkesen'in sloganı 'Sevgililer duştan sonra da ayrılmasın.', 31.01.2007, https://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/215940-ufocu-isadami-cift-kisilik-bornoz-yapti



ufuk açıcı

b.a.



"Devamlı bilgisayar, akıllı telefon kullanmalarına rağmen, rağbet ettikleri sitelerde ufuk açıcı ve zihin geliştirici bilgilerin yer almaması, çok temel konularda bile farklılıkların olması üçünü de üzüyüordu.", İ Kalkan, Onlardan Biri, 2018, 8"



ufuksuzluk -ğu | Ağızlarını kemiren ufuksuzluk bunaltısıydı onca kalabalıktaki ve zaten olan biteni görmezden gelen yeni bir yurt sahili kuruluyor artık., | Ömer Say, 2010, 73

a.






ufuksuzluk | Ağızlarını kemiren ufuksuzluk bunaltısıydı onca kalabalıktaki ve zaten olan biteni görmezden gelen yeni bir yurt sahili kuruluyor artık., | Ömer Say, 2010, 73

a.






uğmak

f.
oğmak


"Yüzünü, gözünü, vücuduhu uğdu, uğdu. Uzun dalgalı siyah saçlarını bol bol yıkadı", C Uçuk, DŞ, 1971?, 89"



Uğmak | Oğmak, ovmak. | Oturduğu yerden gözlerini uğarak etrafına bakındı., | Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf, 163

f.






uğra | Çöreğin unu Köse'den, uğrası Keloğlan'dan olmak üzere, hamuru yoğurmaya başlamışlar. Köse Keloğlan'a: 'Uğra getir Keloğlan, uğra getir Keloğlan' dermiş. Hamurun yoğrulması bitmiş ama Keloğlan'ın unundan da bir sıkkınlık bir şey kalmış., Naciye Poyraz, 1979, 21

a.






Uğra: yufka açarken hamurun tahtaya yapışmaması için serpilen kalın un Uğrah: unlu Umunmak: bir şeyler beklemek Umsunmak: ummak, bir şeyi çokça istemek, beklemek Usukmak: sakinleşmek, şımarıklığı bırakmak Usukturmak: terbiye etmek, susturmak..., Türk folkloru, 1984, S 61-77, 12








uğrak –ğı | Uğrak yeri | Yorgun çöl develerinin uğrağı olan kervansaraylar kadar sığınak yeri olan sözlere muhtaçlığını söylüyor bu mahzun bir bozkır okyanusu gibi açılmış avuçlarıyla delikanlı ağızlar., | Ömer Say, 2010, 29

a.






Uğramak | (-den ile) hızlı bir biçimde çıkmak, birden bire çıkmak | Pazar gelince şafakla beraber hanesinden uğradı., | N Kemal, İntibah, 122

f.






Uğramak | Haydi hoşça kal öyleyse... Sen bedava dinlenilecek adamın biri değilsin!... deyip acele ile yazıhaneden dışarıya uğradı., | Çalıkoparan, 101

f.






uğramak | İşte tam bu sırada o üç numara taç atmak üzere Kasap Hakkıların bulunduğu tarafa geldi. Onu yakından gören Kasap Hakkı'nın gözleri önce dışarı uğradı. Sonra da yüzü yemyeşil oldu., | TAral, SÖ, 134

f.






uğramışlık -ğı





" "Buna karşılık aşağıda, yeryüzünde, anî bir ateş ve ölüm yağmuruna maruz kalan insanlar arasında, tanrının gazabına uğramışlık gibi apokaliptik bir durum yaratır.", HBerktay, T, 27.1.2011 | Çünkü, bu adların/unvanların türk dilinde ve kültüründe yeri vardırve böylece anlaşılır duruma gelmesi de tarihin belleğinde tahrife uğramışlıktan onlar da kurtulmuş olacaktır, diye düşünüyorum.", D Yıldırım, Zaman Yolcuları Kitaplar II, Türk Yurdu, S 327, Kas 2014, 16"



uğraşangiller

a. çoğ.
işleri halletmek için çaba gösteren kimseler.


"bir bulaşık reklamında uğraşan, emek veren, yorulan fakat mutsuz olan hanımları tanımlıyor. zıddı pratikgiller! uğraşmadan, didinmeden bulaşık deterjanını koyup rahat eden hanımlar... mamafih ben uğraşangillerden yanayım; çalışmadan, emek vermeden bir yere varılmayacağına inanırım... (bkz: pratikgiller) uğraşangiller türkçede ve sözlükte daphne'nin "glisura" girdisinde karşıma çıktı! bunu da kaydetmiş olayım!", muhulali 09.08.2023 00:42, EkşiS



uğraşdaş | yeni meslekdaş | Vişne Bahçesi yazarı, eserine Tolstoy'u, bir çağdaşını, görüştüğü, tanıştığı bir uğraşdaşını cayılmaz bir sevginin, beğenişin kanıtı olarak eserine geçirmekten handiyse haz duyar., | Sİleri, Z, 13.2.2001

a.






uğraşıcı | Faal ve uğraşıcı değildi., | RNG, Acımak, 6

s.






Uğraşlı | Başka bir deyişle, yoğun başarı endişesi olan çocuk sonunda başaramama riski olan uğraşlı yerlerde durma eğilimi göstermekte, fakat bu söz konusu yerlerin riski onların kendi gayretleri ile işin altından çıkamayacakları kadar büyük olmamaktadır., | Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi D, C 1, 1968, 158

s.






Uğrayıvermek | İstersen bir de Brigitte Bardot'ya uğrayıver., | Çalıkoparan, 69

bf.






uğru | 1. Hırsız 2. | Benim bir tanem dost, gözümün nuru! /Tutmaz elim, topal ayağım uğru, / Amansız kara bahtımdan ötürü. AMDıranas.

a.






Uğru | Hırsız | solak defterlerde uğru / erkek denizlerde mitoloji / korsan haritalarında define kalbim., | M Mungan, Yaz geçer, 1992, 64

a.






uğrulayınca | Gizlice | Bunlar birbirinden gizlü, uğrulayınca, Nasraddin Hoca'ya birisi bir halı getirir kim; | Davayı benüm üzerime hükm eyle der., PNBoratav, NasreddinHoca, | 131, | 158

s.f. z.






uğul uğul | sen şarkı söylerken uğul uğul babafingodan / hoyrat suların koynunda kucağında, | TPamir, (1948) 1957, 16 | ... suyun içinde oynaşıp duran yosunların üstü, bu olağanüstü bahar sıcağında birden ayaklanmış iri at sineklerinin, bir takım böceklerin, küçücük kurtçukların incecikten vızıltılarıyla uğul uğuldu. | , | DCeyhun, 31

z.






uğul uğulluk | Ayrımına bile varmaksızın, doğanın bu sıcak, güzel, kolay kolay anlatılamaz, insanın içini kıpır kıpır eden coşkusuna kapılıp, o derinden derine gelen uğul uğulluğa daldı gitti., | DCeyhun, 17

a.






uğunmak | 1. nsz Büyük bir üzüntü veya acıdan kıvranmak 2. Ağlaya ağlaya bayılmak 3. Soluğu tıkanmak 4. İsteksiz davranmak, savsaklamak | Gönülsüz yazıyorum. İstemediğim için, çevresinde dolanıp uğunuyorum.,NMeriç | Esen yel gittikçe azıtıyordu. Kerim yumulmuş, kürekler uğunuyordu., | YKemal, T, 22.9.2012 | Ay / Benim ışıltılı bıçkım / Bir uğunan arardı, | BünyaminK, 59

f.




GTS+



uğuntu | derin acı | Hep / Sert / Derin / Kesin ve / Demirden soğuk / Bir uğuntu amudumda durdu, | BünyaminK, 61

a.






uğur

a.
ön


"Deve gelir katarınan yükünen / Asker gelir tüfenginen topunan / Uğru sülenpetli göğ kıratınan / Ordusu bozulmuş yerden gelirim.", Aşık Minhaci, D Kaya, 2006, Sivas, 2. bs., 47"



uğur | bu uğurda | İlkokula devam mecburiyetini emreden kanunu bu uğurda çıkardık., | MYağmur, 1957, 20

a.






uğur | ön | Deve gelir katarınan yükünen / Asker gelir tüfenginen topunan / Uğru sülenpetli göğ kıratınan / ordusu bozulmuş yerden gelirim. Aşık Minhaci, DKaya, 2006 Sivas, ikinci baskı, | 47

s.a.






Uğurlanmak | uğurlama işi yapılmak | Uğurlanıyoruz kederle sessizce / Yolun sonuna geldiğimiz yerde aceleyle., | N Ö Arpacı, 2006, 81

f.






uğurlayıcı

s.
uğurlayan, yolcu eden.


"Ramazan Bayramı'nın uğurlayıcısı olarak bilinen ve "Bin aydan hayırlı" olarak nitelendirilen Kadir Gecesi'nde yapılan duaların Türk Milletine ve İslâm Alemine birlik, beraberlik ve huzur getirmesi dileğiyle, Kadir Gece'niz kutlu olsun.", Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Prof. Dr. Mustafa E. Erkal, 5.4.2024, whatsapp"



uğursuz | İkisinin de ilk bakışta hırsız, uğursuz oldukları belli., | ANesin, GözüneGözlük, İstanbul1974, 109








uğursuzlanmak | (Onlar) dediler ki, doğrusu biz sizinle uğursuzlandık., | AFYavuz, VirdiSettar/YasinS, 23, İstanbul 1971

f.






uğut | çimlenmiş buğdayın kaynatılmasıyla yapılan bir çeşit tatlı (GTS'teki tatlı yerine yemek denmiştir.), 8.6.2014, 9.4.2003 Sezgi, EkşiS

a.






Uğuz | Dükkanıma doğru yürürken hep bunu düşünüyordum. Aklı pek ermeyen, saf insanlar için 'uğuz' sözünü kullanıyorlardı., | 103

s.






uhulet ve suhuletle | Çünkü Recep Tayyip Erdoğan gibi bir lider kolay bulunmuyor. Ahmet Davutoğlu ve Hakan Fidan gibi değerler kolay yetişmiyor. Hakan Fidan olayının yıpratıcı bir hal aldığı görülüp, uhulet ve suhuletle hareket edilmesi gerekiyor., | ASelvi, YŞ, 11.2.2015








ukâz | Şimdiki tertîb-i Mecelle Cem'iyyeti a'zâsının hîn-i içtimâlarında birbirleriyle beyhude muhavere ve ukâz-ı riyâ-furûşî de zühd-i bârid ve taassub-ı fâsid satarak yekdiğere muhalefet ve mükâbereleriyle iş görülmez, Mecelle yapılmaz. | , | Cemiyyet-i Fıkhiyye Nizamnâmesi, 1870




ar.



Ukraince | Ukrain dili 2. Ukrain gibi, tarzı | Rusçada veya Ukraincede genel olarak da Slav dillerinde kullanılan Kazak kelimesi bizatihi Türkçe bir kelimedir, Slav dillerine de Türkçede kullanılan manası mahiyetinde girmiştir. Ve bir Türk halkını tesmiye eden Kazak kelimesi ile tarihi manada anlam örtüşmesi vardır., | BeratYıldız, 14.3.2012 eposta

s.a.






Ukraynaca | Ukrayna dili | İngilizcede 'bıçak parası' diye bir tabirin olmadığı anlaşılıyor. Ukraynacada vardır herhalde., | İÖksüz, KararG, 30.7.2016

a.






ulâ





"Kurulmuş bir bezm-i Hakka divandır / Dökülür mercandan ulâ (b) meydandır / Ne melek ne tendir ne de insandır / Can cesede girmez damak dil bile.", San, Hicranî, 203"



ula nida hayret nidası | Zafer Bey bu gittikten sonra mektubu açtı. Ulaaa! 'Bu kız beni beğenmiş ve benimle evlenmek istemiş'., | Türkmen/Cemiloğlu, Mİhsanî, 127 2. seslenme ünlemi | Yavaş konuş ula! Bir duyan olacak, yakacaksın beni!, | YErdoğan, 64 ne olasın ne olasın abdulla!








ulak oyunu

ba.



"Kırgız Kültür Şöleni kapsamında kendi kültürlerimizi anlatan çeşitli geleneksel oyunlar sergilemekteyiz. Ulak oyunu, Aşık Oyunu, Geleneksel Kırgız Halk Oyunları, Halat Çekme, At Üstünde Güreş, Kuşak Güreşi, Kız Kumay, At Yarışları, At Koşturarak Yerden Para Kapma gibi oyunlar izleyicilere neşeli dakikalar yaşatıyor.", 23.6.2011 eposta"



Ulak oyunu | Kırgız Kültür Şöleni kapsamında  kendi kültürlerimizi anlatan çeşitli geleneksel oyunlar sergilemekteyiz . Ulak oyunu, Aşık Oyunu, Geleneksel Kırgız Halk Oyunları, Halat Çekme, At Üstünde Güreş, Kuşak Güreşi, Kız Kumay, At Yarışları, At Koşturarak Yerden Para Kapma gibi oyunlar izleyicilere neşeli dakikalar yaşatıyor., | 23.6.2011 eposta

a.






ulaklık | uşaklık. ulaklık yani haber taşımadan ve uşak kelimesiyle ses benzerliğinden mülhem olarak | Mevzu dört yıldız olunca, kafasını kuma gömmeyi severler ya da onlara ulaklık yapmayı yeğlerler., | MBaransu, T, 1.8.2011

a.






ulanmak

f.



"Âşık Mehmet der ayrıldım eşimden / Seyyah olsam utanıyom yaşımdan / Sarık değil ki çözeyim başımdan / Çözülemez bir ateşe ulandım.", Âşık Mehmet, Ülkü, 1947, C 28, 21"



ulaşamamacasına | Ortalık ağarır gibi olduğu an ellerinden –bir daha ulaşamamacasına- kaçırmış oldukları bir dingin karanlığın anısıdır, usanmak bilmeden taşıdıkları., | BKarasu, 61

z.






ulaşamamışlık | ulaşamama hali | Ulaşmak istediğine ulaşamamışlığıyla suçlanmayacak ve evet abi yardım isteme denecek kişidir, | imrahil, 10.11.2004, EkşiS, 17.5.2016g

a.






Ulaşıcı | İlham verici, etkin çaba sonucu ulaşıcı (böyle), | , | Levent Şahin, 22.11.2019 Abant

s.






ulaşılabilir | Ayrıca 'universitenin daha ulaşılabilir olması, daha uygun bir maliyetle çalışması', 'bürokrasinin azaltılması, iletişimin arttırılması', 'hızlı, sonuç odaklı ve kar getirili olması' gereği en çok dile getirilen konuların arasındadır., | VB/SAytaç, 2016, 56

s.






ulaşılabilirlik | Yataklara Ulaşılabilirlik (yatak takibi). ?Acil Servis / Zemin İlişkisi. ?Transfer Servisleri. ? Hastaların acil servislerde kaldıkları sürenin güvenilir., | İsaKılıçaslan, 8.1.2007, | http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/2GfqnD8fHL9j.pdf, 5.3.2017g | Çankaya'ya ulaşılabilirlik kalite teşvik ödülü. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nca | 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla düzenlenen-., | 5.12.2011, | http://www.ilgazetesi.com.tr/cankayaya-ulasilabilirlik-kalite-tesvik-odulu-139508h.htm, 5.3.2017g

a.






ulaşılmadık | Arama yoğun, bakılmadık tek bir nokta ulaşılmadık bir mesafe olmaksızın faaliyet icra ediyoruz., | HAMutlu, 26.8.2014basın

s.






ulaşılmadık | Hep birlikte tüzüğü değiştirip kurultayımızı toplayalım, gönül seferberliğini kurultayla birlikte başlatalım. Ulaşılmadık ve kucaklanmadık tek ülkücü ve tek vatandaş bırakmayalım., Koray Aydın, Hr, 25.05.2016

s.






ulaşımlı | ...kediler için uygun, kolay ulaşımlı (okula metroyla iki durak) (...) ev, | İÜHF öğrenciilanı, 25.9.2016

s.






Ulaştırıcı | ulaştıran | Bu nazariye dinî nazariye gibi mutlak hâkimiyete ulaştırıcı bir nazariyedir. Dinî nazariye, Allah'ın mutlak iradesine dayanıyor., | Türk Tarih Kongresi: Kongrenin çalişmaları, kongreye sunulan tebliğler, 1943, ?

s.






ulatmak

f.
x

tr. ula-t-
"Acı ve acının yoğurduğu esenlik / Ayrılık ve ayrılığın ulattığı yakınlık", Y Pazarkaya, Sen Dolayları, İstanbul 1983, 55"



ulayn | Kes ulayn., | Cafcaf, Bahar2013/54, 9








ulemalık –ğı | bilginlik, alimlik | Devlet hizmetinde kazaskerlik, baş ulemalık gibi önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamı olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi-., | | http://www.sozce.com/nedir/320742-ulemalik, 8.7.2016g

a.






Ulemazade | Cevap: Ulemâzade, mütedeyyin bir adam derlerdi. | , | Şeyh Said, 222








Ulen ünlem | Ulen amma da güzel bir küp ha!... Bunu kullananlar ya beydir, ya paşadır, ya da padişah!, | Sihirli Gül, 41








uleyn nida ulan'ın kabadayı ağzında aldığı şekil. | Ancak, | yalnız ve güzel soluma bu yapılır mı uleyn! naralarıyla başlayıp, Berktay'ın o gün alanda olmadığı kolpalarını da yalayarak geçen mevzu, kelam etme cür'eti gösteren biz yeniyetmelerin o günlerdeki kısa pantolonlarına kadar geldi., | MAltınok, T, 8.5.2012








ulğun | çürüyüp veya çürümeye yüz tutmuş meyve ve sebze. bk. uluk

s.






uli'l-ebsâr





"İndiği zaman tepene balyoz / İştahla indiği zaman toprağa, eylül oksijen ve su / Duyalım seni ey ulleyk, çın çın öten sesini kara /pancurlar önünde / Ey batmış acılar, ey sönmüş ova, ey kahkaha kuyusu / Fa'tebiru yâ uli'l-ebsâr!", M Taner, Sunak, 54"



ulleyk





"İndiği zaman tepene balyoz / İştahla indiği zaman toprağa, eylül oksijen ve su / Duyalım seni ey ulleyk, çın çın öten sesini kara /pancurlar önünde / Ey batmış acılar, ey sönmüş ova, ey kahkaha kuyusu / Fa'tebiru yâ uli'l-ebsâr!", M Taner, Sunak, 54"



ulmak (meyve, sebze için) çürümek








ulmuş

s.
çürümüş.


"Portakal kuyuladım saman ve zakkum yaprakları kuyuladım. Ulmuş portakalları ayırdım. S Nal, 28.3.2024"



Ultima ratio | Son çare




lat.



ultimate | Frizbiyle oynanan 'ultimate', 'oyunun ruhu' ismi verilen bir felsefeyi temel alıyor., | GArslan, MCumartesi, 14.7.2012

a.


ing.



ultimateçı ultimate sporu oyuncusu | Kadın oyuncu sayısının da oldukça fazla olduğu bu sporun ayrıntılarını dinlemek üzere Bostancı sahilinde buluşuyorum ultimateçılarla., | GArslan, MCumartesi, 14.7.2012








ultra | Vitrinde ultra modern kış giysileri sunulacak., | İpşiroğlu, 117 | O zaman onlarla ultra gerçekçi resimden ve Kürt sorunundan da söz edebiliriz, sevdikleri şaraptan ya da salatayı nasıl yaptıklarından da., | TKiremitçi, 2005, 105 | [S]onunda işi 'Başörtülüler aşiretleştirilmek mi isteniyor? ' şeklinde ultra-yapay analize bağlayan Papermoon müdavimi modern muhafazakarlara (...), | NBKaraca, T, 13.4.2011

s.


ing.



ultramatik | -Sayın bayanlar, baylar!... Ultramatik ayaklı lamba!... Bin!... Bizim evde böyle eşya yoktu. Baktım, Kemal babamın kalın bastonunun ucunu da bir saksıya geçirmiş... Ultramatik lamba diye üçbinsekizyüze gitti., | ANesin, ŞAvrupa, 59

s.






Ultrasonoterapi | Sesötesi tedavisi | Örneğin kemik erimesi olan kişilerin ultrasonoterapi, akciğer ve kalp hastalığı olan kişilerin karboksiterapi*, bacaklarında damar problemi olan kişilerin elektroterapi* ve vakumterapi* gibi, karaciğer ve sindirim problemi olan kişilerin ise metabolizmayı hızlandıran yöntemlerden uzak durması gerekiyor., | Sinan İbiş, Raillife, ekim 2019, S 133, 40

a.

tıp




ultraulusalcı | CHPnin ultraulusalcılarır kazan kaldırdı ve Kemal Kılıçdaroğlu kurultay kararı verdi., | CSolgun, T, 18.8.2014

s.






ulu öndercilik | Milli iradenin keşfinden milli galeyancılığa, ulu öndercilikten yeni devlet tapınmacılığına kadar bunun bir dizi emaresini görüyoruz., | MBilici, T, 3.1.2015

a.






ulûc | el-'alc (yani yaramaz huylu kişi)'ın çokluğu. Ahteri-i Kebir, 694.

s.






Ulucanlar | Ankaranın Ulucanlar semtinde meşhur bir cezaevi | Ulucanlar'da atölye koğuşu yanıyor, | AlperÖzbek, 105

a.






uluk | 1. (meyve sebze için) çürümüş, bkz. ulğun (BülentNakib, Antakya Ağzı, 2004) 2. Afyon tembel (İEOnat), 24.4.2017

s.






ulukale dutu | Çemişgezek Ulukale köyünde yetişen rayihası, sulu yapısı ve tatlığıyla meşhur bir dut türü. | Coğrafi işaret tescilli Ulukale Dutu, doğallığı ve üstün kalitesi ile tatlı severlerin vazgeçilmezi. Hem sağlık hem de lezzet arayanlar için ise ideal bir seçenek. Bu çok özel yöresel ürünün eşsiz tadını keşfetmek için sizler de bu lezzeti denemelisiniz., Dr. Abdullah EŞİDİR/ Y Bayer, Hr, 03.10.2024

b.a.






uluksanmak | Kibirlenmek, büyüklenmek | Yapsanız bunları uluksanmayın, / Kendinizi yine olgun sanmayın, | SBirkan, 6

f.






ulus aşırı | bk. Ulus ötesi (ing. Trans-national) | Ana şirketin çok uluslu olması anlamında ÇUŞ çok yaygın bir olgu değildir ve daha çok B. Avrupa şirketleri arası birleşmelere özgü bir olaydır: Royal Dutch-Shell, Unilever, Dunlop-Pirelli gibi. Asıl yaygın olan ulus-aşırı şirkettir; çok sayıda ülkede yatırım yapar ve burada kurduğu yavru şirket, yerli bir şirketle bazı zaman ortaktır. Burada ÇUŞ terimi ikinci anlamda, yani ulus-aşırı şirket yerine kullanılmaktadır., Gülten Kazgan, Ekonomide dışa açık büyüme, 1985, 102

b.a.






ulus I | Bozulus. Koyun.

a.






ulus II








ulus ötesi | Rabia'da bu tarih bilincini, bu din ve ulus ötesi pişkin insanlık genişliğini inanılır gösterecek bir kültür temeli yok., Memet Fuat, Türk dili, 1963, C 13, 406

b.a.






ulus-aşırı | Her iki siyasi odak da çözüm için araçları ulus-aşırı anlamda enternasyonalist değil, ulus-içi anlamında milliyetçi araç deposu içinde arıyor., | NYağcı, T, 10.10.2011








Ulus-ötesi | Bütün ekonomik işlemler, örgütler, işler sınır-ötesi, ulus-ötesi gerçekleşiyor neredeyse... | , | Y Kaplan, YŞ, 16.8.2019

a.






ulusal








ulusalcı | Askeri vesayet geri gelirse, bu tür saldırılar generaller ve Türk ulusalcılarının elini kuvvetlendirirse Kürt halkı çok mu mutlu olacak? , | AAltan, T, 2.8.2011

s.






ulusalcılaşmak | Laflarla, hamasi söylenmelerle, akılla bağını koparan duygusallıklarla | sol olunabileceğini sanmanın sonucunu, | ulusalcılaşmış, | gidip Kemalizm'e teslim olmuş, kendini hâlâ | sol zannedenlere bakarak görebilirsiniz. AAltan, T, 9.5.2012

f.






ulusallaşma BTS- | İslami radikalizm ve Kürt ulusallaşması bir yandan; büyük güçlerin Ortdoğu'ya çullanması ve bizi oyun dışına itmesi diğer yandan büyük bir sıkışıklık yaratıyor., | GÖzaltınlı, KararG, 28.6.2016

a.




bts-



ulusallaştırılmak | Millileştirilmek | Ulusallaştırılmış bir pozitivizm demek olan Kemalizm orada ne olduğunu bildiğine inanıyordu: kendi çıkarlarını düşünen bir | ulema sınıfının | cahil halkın kafasına tıka basa doldurduğu hurafeler, saçma sapan şeyler., | MBelge, T, 29.6.2014

f.






ulusallık -ğı

a.
millilik.


"demek ki gündemde ulusallık değil, uluslararası olmak var, ama ne zaman, ondokuzuncu yüzyılda.", Attilâ İlhan, Yelken D, S 141, kas 1968, 3"



ulusaşırı | Ödülün 'AB fikri'ne verildiğinin, AB fikrinin dünya barışı için neler temsil ettiğinin farkında değil hrehalde. Şu anda çeşitli Avrupa ülkelerinde iktidarda olan birilerine verildiğini sanıyor olmalı. Yoksa AB gibi bir ulusaşırı birlik de mi iki yüzlü?








uluslararası ilişkiler |

a.






uluslararası ilişkilerci | AKP'nin ( 1 ) AKP ile yakın bağları ile dikkat çeken ve AKP iktidarına her türlü desteği verdikleri gözlenen ODTÜ öğretim üyesi İhsan Dağı (uluslararası ilişkilerci, eşi Ankara AKP milletvekili, Soros'un Açık Toplum Enstitüsü bursiyeri) ve Selçuk-., | OrhanBursalı, Türban: kadın sorunu mu? erkek sorunu mu? , CumhuriyetKitapları, 2008, 27

a.






uluslararasılaşma | beynelmilel bir hal alma | Uluslararasılaşma kavramı, işletmelerin ulusal sınırların dışına faaliyetlerini yaymasıyla ilgili bir kavramdır, | HErkutlu/Seryiğit, | - Süreci, | 2001

a.






uluslararasılaşmak | Beynelmilel bir hal almak | Çin'de onay ve akreditasyon sistemi uluslararasılaşıyor., | www.geotourism-tr.com/cindenhaberler/11062009_02.php Bunu genel olarak +1'lediniz. Geri al

f.






uluslarüstü | Öyle görülüyor ki, yeni dünya düzeni yeni uluslarüstü merkezler yaratmaktan bir adım önce bölgesel ekonomik entegrasyonların yarattığı ivmeyle kurulacak., | NYağcı, T, 10.10.2011








ulusluk | mille olma, ulus olma hali | Çünkü bunca yıl, 'homojen' bir 'ulus'a dayanmadığı halde 'ulusmuş' gibi yaşamayı başarmış bir toplumun, şimdi nasıl oluyor da bugün 'ulus'luğu tartışılır hale geliyor anlamak kolay değil., | EKatırcıoğlu, T, 23.8.2012

a.






ulusötesi | Daha önemlisi her iki sorunu da 'kendisi için' ve kendi içine kapalı bir sorun olarak görmeyip çözümlerini ulusötesi demokrasi bağlamında ele almamız gerekiyor., | NYağcı, T, 11.8.2011

a.






ulva | Deniz marulu | Deniz Marulunun (Ulva sp.) Sıvı Organik Gübre Olarak Değerlendirilmesi, | İAkyurt/HKoç, KaradenizFenBilimleriDergisi, Eyl2011

a.






ulvileşmek | Öyle yücelmiş ve öyle ulvileşmişlerdir ki, şair onlar hakkında 'Bedrin aslanları ancak bu kadar şanlı idi' demiştir. F Gülen, Varlığın metafizik boyutu, 2016, ?

f.






ulviyane | ar+fr ulvi halde | Yüzümdeki Kuyu'yla başlayan ulviyane-derinlikli bir okur tipi karşıladı beni. , | MKaygalak, T, 15.2.2014

z.






Ulyses | Hatta hâtırımda kaldığına göre Ulyses'in mürşidi baba Mentor da lala ta'yin edilmiş idi., | A Rasim/Kolcu, Muharrir, Şair, Edib, 104

a.






umar | çare. | Babam kimbilir ne zaman gelirdi. Annem; -Ne yapalım? diye umarlar arıyordu., M İzgü, AAG, 2007 (1994), 63 | Padişah böyle durmadan düşündü. Düşündü en sonunda bir umar buldu., | Sihirli Gül, 53

a.






umarsızlık -ğı

a.
çaresizlik.

tr. um-ar-sız-lık
"Umarsızlığın görünümü yengecin dişleri / Kuma vurunca / Her yaratık kendi ortamında / Ortamın yalnızlık ve yaban", Y Pazarkaya, Sen Dolayları, İstanbul 1983, 54"



umarsızlık -ğı | çaresizlik. | Hadi artık başlayalım... gibi sesler yükselmeye başlayınca, mikrofonu onaran usta da, umarsızlık içinde ellerini ki yana açarak 'elimden bu kadar geliyor' gibilerden işaretle kürsüden çekildi., | ANesin, ŞAvrupa, 77

a.






umde | prensip, ilke | Masumiyet karinesi', haklı olarak hukukun bir umdesi ise, 'suçluluk karinesi' de haklı olarak siyasanın umdesi olmak gerekmez mi? , | ., | NÇınar, T, 20.2.2012

a.






umh yans. Beğeni ifadesi | Umh, mis gibi tarhana... (Tencereden tabağına çorba koyar.) Biliyor musun Rüstem, hastanede şu çorbayı biri yapıp önüme koysaydı o burnumdaki boruyu bir gün önce çıkarırlardı ha..., | Mİzgü, 97








umman | Çaresizlik ummanına düşmüşler ne yapsınlar., | MahmutYağmur, 1957, 10

a.






umreci | Suudi Arabistan'ın Medine şehrinde umrecilerin kaldığı bir otelde bugün öğleden sonra yangın çıktı., | 8.2.2014 | ürkiye, bugün Ramazan Bayramı'nı kutlarken, patlamaların olduğu Suudi Arabistan'daki umreciler oruç tutacak., | Hr, 5.7.2016

s.






umsunmak

f.
ummak, canı çekmek | istemek, dilemek | özenmek | Özenilen şeyin elde edilememe sinden dolayı, lohusada meme | erkek ve erkek çocukta, üreme organı şişmek.

tr. um-sun-
"Umsunmadım durmadan akan kara bulutlardan / Umutla açtım bağrımı yağmur tanelerine / Asitmiş umudumu delip geçtiler / Umsunmadım havanın ağırlığından / Sevdayla coşkuyla soludum / Ağuymuş ciğerim pörsüdü / Umsunmadım denizin ziftinden/ Sevinçle daldım ırmağa", Y Pazarkaya, Sen Dolayları, İstanbul 1983, 41"



umsuruk | Elbet, umup umsuruk olmuşuz... Dilimizde çok şey varken, elimizde doğru dürüst bir şey olmamış..., | AKilimci, 31.3.2016, | http://www.serbestiyet.com/yazarlar/ayse--kilimci/yasayin-cocuklar-675801, 1.5.2016g








umulmadık | beklenilmez, beklenmez. | ...memleketteki lehçeler ayrılığını gideren | Türkçeleşme adını verdiğimiz kaynaşma ve birleşme hareketine umulmadık bir hız vermiştir., Ş Saracoğlu ve ark., TBMM Teşkilat-ı Esasiye Encümeni Mazbatası, Karar No. 3, Esas No. 2/56, 06.01.1945 | Safiye Hanım umulmadık çıkışıyla: -Bunlar kız değil haydut ayol., | HKıyafet, 1984, 8

s.




GTS-



umur | Umurum sepetumurumda değil, rahatım anlamında.




ar.



umurdamak | umursamak yanlış bir kullanım mı imla hatası mı? | Vallahi kız gibi araba derlerdi de pek umurdamazdım..., | MSoytürk, 27.2.2014 rindan

f.






umurlamak | Önemsemek | Bildiklerimin beni eski hırsız diye tanımalarını o kadar umurlamıyordum., | Güntekin, Damga, 119 | Öyle ki, Fransız komutanlar kendisine tahtını bırakıp birlikte kaçmayı önerirlerse de Maksimilyen onlarınkinden başka hiçbir birliği olmadığı halde bu uyarıyı umurlamaz ve sarayının önünde yerli tırılların gelip kendisini kurşunlamasını bekler., | SalahBirsel, Bitliler, NisanKitapDört, 9

f.






umursamazlıkla | Genç kadın memelerini hoplatarak umursamazlıkla omuz silkti., | NGüreli, SO, 84

z.






umursanmak | Elçi: (Bolu Beyi'nin yanına gelir.) Umursanma. Hele bir giden varsa görelim çıksın. Gidiş kolay ama bunun bir de dönüşü var., | Tecer, 1969, 64

f.






umursanmazlık -ğı

a.
dikkate alnımayış.

ar. umur + tr. -sanmaz-lık
"Bu kitabı 1982'de yayımlayarak, kuvvetler ayırımı ilkesinin umursanmazlığından doğan sakıncaları, yakın tarihimizin tozlu sayfaları arasından çıkarıp sergilemek istemiştim.", A N Ölçen, 17 (1982, 2000)"



umursuz | 1. umur görmemiş. 2. | umursamadan, tınmaksızın. | Tanrının gülmez melekleri / Ne uzun sabahlıyorlar sırtımda / Ne umursuz güneşleniyorlar balkonda, Bünyamin K, Bak anne geliyor..., 2008, 10 |Bu yaptığın çok ayıp, tanımıyorsunuz galiba! dediğimde, genç, umursuz bir bilinçle, 'Evet, tanımıyorum' demişti., | SSamancı, T, 11.3.2011 | Bunca bilgi akışı içinde İran'a saldırı için öne sürülen nükleer silah üretimi ihtimali, atom bombası kullanımında sabıkalı ABD'nin, kimyasal silah vahşeti konusunda umursuz Avrupa ülkelerinin ve nükleer silahlı şiddet üzerinden varlık kazanmaya çalışan İsrail'in oluşturduğu tezgah karşısında sadece bir bahane olarak gözükmesin mi..., | CAktaş, T, 10.9.2011

s.






umut taciri | Umut taciri : 4118,Türkiye Bibliyografyası, 1977, 194

b.a.






umut tacirleri | Umut tacirleri, Yalçın PEKŞEN , Umut Tacirleri , Ml, 12.09.1981

b.a.






umutsuzca | Sonra uyuyakaldı. Birdenbire umutsuzca, sertçe uyanıverdi, sabahın yakın olduğunu sanmıştı, sonra gene gözlerini kapadı, ..., | Arnost Lustig / O Akbal, Stepan ile Anna, ÇHA, 85

z.






Umutsuzlaştırmak

f.
umutsuz hale getirmek. umudunu yok etmek.


"Ortada bilgi kirliliği mevcut, hangisinin doğru haber olduğunun şaşkınlığı halkı daha da umutsuzlaştırıyor.", Elnur Paşa; https://www.turkgun.com/kazakistanda-yasanan-krizin-perde-arkasi-makale-171653, 07.01.2022 | “Umutsuzlaştıran da benim. Bunların tümü çevreye ve zamana göre oluşmaktadır. Hiçbir güç benim yaptığım işlere karışamaz ve insanları benim kontrolümden çıkaramaz. Bana engel olmaya çalışanların üzerine hastalık ve acı yağdırırım.”, Notos Öykü 20 - Yüzyılın 40 öykücüsü, Şubat-Mart 2010, ?, 07.01.2022+ (Nabizade Nazım, Zehra, 1969*)



umutvar | umutlu, ümitli | kaluklar umutvar döner / kız düşleriyle kocalarda, | YMiraç, 1981, 27

s.






uncalı | Ali Bahar'ın cenazesi, ATSO'da düzenlenen törenin ardından Uncalı Mezarlığı'nda toprağa verildi., Hr, 25.01.2025

y.a.






underdog | Düşmanı şer olarak tesis ettikten sonra düşmandan dehşete düşenleri hayra yani kendine dost olmaya mecbur bırakmak. Her zaman underdog olarak çıkmasını bilmek., | MBilici, T, 12.7.2014








unfllowcu | Doymadınız mı unfollowcu motherfuckerlerr!*, TMavikuş, T, 25.8.2012

s.






unfollow | SevvalKalkan,evval_Kalkan Bismillahirrahmanirrahim!! Yüce İsa aşkına 5 unfollow!! Doymadınız mı unfollowcu motherfuckerlerr!, | TMavikuş, T, 25.8.2012 | unfollow etmek | Xte takipten vazgeçmek. | Kılıçdaroğlunu 'unfollow' etti., | Ml, 05.04.2016

b.f.






unholy alliance şer ittifakı | Ne tuhaf (veya değil): öyle bir şeytan ittifakı, bir unholy alliance kuruldu ki, asıl | resmiyetle birlikte (a) ve (b) kesimleri içinde yer alanların da nefreti, (c) grubu üzerinde yoğunlaştı. | , | HBerktay, T, 8.9.2011








union jack | İskoç çeker giderse bayrak, 'Union Jack' ne olacak, diye düşünüyordum., | MBelge, T, 21.9.2014

a.


ing.



unlamak | –i una bulamak, üzerine un serpmek 2. Un bulaştırmak | +Patatesi Kızartmadan Önce Unlayın, Patates kızartmasının kıtır kıtır, gevrek olmasını istiyorsanız, patatesleri una buladıktan sonra tavaya-., | 11.7.2011, | http://www.yemektarifleri.com/pratik/231/Patatesi%20K%C4%B1zartmadan%20%C3%96nce%20Unlay%C4%B1n, 22.8.2016g

f.




GTS+



unlearning | İngilizce unlearning denen deneyimi yaşamak, yani öğrendiklerimizi, bize belletilenleri unutmak, ezberleri bozmak, ruhumuzda konut kurmuş faşistlerle, ırkçılarla, yobazlarla, konformistlerle, darbecilerle, haramilerle yüzleşmemiz, hatta tövbe etmemiz gerekiyor bizim., | MEsayan, T, 11.10.2010 | Bu ülkenin bir detoks sürecinde olduğunu, her unlearning- detoks- rehabilitasyon döneminde olduğu gibi, kendine dair çelişkiler, gelgitler barındırdığını biliyorum., | MEsayan, T, 12.4.2012

a.


ing.



unluk

a.



"Davut'un ailesinden, akrabalarından buğdayı bekletebilen kimse olmaz, unluk eve ayrılır, kalanı da hemen satılır borçlar kapanırdı.", Ersin Bulun, 2023, 57"



unsurlu | Milletlerarası unsurlu temsil ilişkisine uygulanacak hukukun tespiti, milletlerarası hukukun tartışmalı konularından biridir., | CemilGüner, ibid, 692

s.






unsuz | unu bulunmayan | Bu da artık hurmadan tatlılar, unsuz kekler, özel yapım sağlıklı burgerler, tahıllı pizzalar devrinde demode kaçıyor., | AÖzyılmazel, 5.5.2017, SabahGünaydın, 10

s.






unutma/unutulma hakkı | Google Fransaya unutma hakkı vermedi / Fransanın dijital veri koruma kuruluşu CNIL, Googleın 'unutulma hakkı'nı kullanmak isteyen Fransızların taleplerini yerine getirmeyi reddettiğini ileri sürdü., | HaberTürk, 1.8.2015, 18

a.

huk.




unutulmaz | Dehasının bizi bağlayan, coşturan ve zevke getiren kabiliyeti gelişmiş olsaydı, Hüseyin Rahmi ne olurdu, bilmiyorum. Fakat Türk edebiyatının hiç unutulmazları arasına katılacağına şüphe yoktu., | H Yücebaş, Bütün cepheleriyle Hüseyin Rahmi Gürpınar, 1964, 77

s./a.






unutulmazlar | Yazarlarımız onun ömrüne ömür katmış, onun vasiyetine uyarak onu insanlığın unutulmazları arasına bir kez daha sokmuştur., Burak Eke, Dil ve Sistem Belleten, Y 1, S 3, aralık 2024

a.






unutulmuşluk -ğu | Hem onun sekilerde, dolap içlerinde, sandıklarda unutulmuşluğu da olur., | ÖErdem, Z, 30.3.2013

a.






unutuluvermek | Onu biraz tanıyan ve karşılaştığımız için sevinen dostum öyle bir heyecanlandı ki, gül hikayesi hemencecik unutuluverdi, ..., | Vitezslav Nezval / E Gürol, Güllü kadın, ÇHA, 43 | İşyerindeki kırgınlıklıklar unutuluvermişti., | A Özakın, KB, 62

bf.






unutuvermek

b.f.



"Rahatlamış, herşeyi bir anda unutuvermişti.", İ Kalkan, Onlardan Biri, 2018, 43"



unutuvermek | Hele, kollarımın arasında tuttuğum varlığın değerini her an biraz daha duyarak, orkestradan çok içimdeki cümbüşün temposuna ayak uydurup, arkadaşlarımın imrenen bakışları altında Tülinle dansettiğim zaman... İnci'yi büsbütün unutuvermiştim., | O Hançerlioğlu, 1956, 5 | Bu kadarı da olmaz ama. Ne sanıyor bu kendini! O an babamın uyarılarını unutuverdim: 'Keyfimiz isterse katılırız istemezsek katılmayız sana ne!', | İpşiroğlu, 67 | O ünlü buluşma pastaneleri, kaçamak bir iki öpüşme, sonra da, saatler saatler, kol saatleri –onları orada bileğimizde çoğu zaman unutuveririz., | A Özyalçıner, Sur, 57

bf.






unvanlı | unvanı olan. Ünvanlı. | Bu çalışma, Prof. Dr. unvanlı iki meslektaşımın ortaklaşa hazırladıkları 'İcra Hukuku, 4. baskı, İstanbul 2009' adlı kitabın, icra ve iflas hukuku konusunda uzman, 40 yıllık hukukçu akademisyen sıfatıyla ..., T Muşul, Kitap İncelemesi, 2008? , 1619

s.






update | Beklenti, oturmuş Galatasaray'ın tümden 'update' olan Beşiktaş karşısında avantajlı olacağı idi., | EbruKılıçoğlu, T, 27.8.2012

s.






upstairs | üst katlar | Upstairs-downstairs, | BAltuğ, T, 1.7.2012

a.


ing.



upuslu

s.
çok uslu.

pekiştirme hecesi up ile us-lu.
"Evet, iş öyle olmuştu ve Cemşit bu, inceden inceye hazırlanmış plâna kendisini sevinçle kaptırmıştı. Kız, o gün öylesine büyüleyici, sabah vakti çardaktan yeni kopmuş bir salkım üzüm gibi buğusu üstünde ve ağızda kütür kütür ses çıkaracak körpelikte idi ki! Öyle azimli görünüyor, upuslu durduğu halde vücudunda öyle bir kıvranış sezdiriyordu ki!", R H Karay, Sonuncu kadeh, 1965, 96"



upuygun | Çünkü imgelerin gerçekliğe upuygun olup olmadığı gibi bir sorun yoktu burada., | H Yavuz, Toarmina, 35

s.






ur soyu

b.a.



"Çıplak güneş ur soyu salmış yarı kollarına. Bir bıçak ağzı boşaltmış Dağ Tanrıları'nı / Gözleri kopup gelmiş Gılgamış'tan, zehir zıkkım Van Çarşıları'na", M Taner, Sunak, 56"



uranmak | 1. erkek istemek. 2. bir şey aramak.*








uranüs | Güneş'e uzaklık sırasında yedinci olan ve Güneş çevresindeki dolanımını seksen dört yılda tamamlayan gezegen. TDK

a.






urartu beyliği

b.a.



"Geldim doğdum Urartu Beyliğinde, eridim gittim eridim gittim / -Oof Hükümet Meydanı of / Ko ağlasınlar beni, ko ağlasınlar!", M Taner, Sunak, 57"



urasa

a.
irvasa.


"Göz değmiş kişiye de urasa (büyü bozma) yapılır. Yedi dul karı, yedi bekar karı çaputu tek tek kadınların isimleri sayılarak bir kap içersine konur. Üzerilerine üzerlik (özerlik) otu da konularak yakılır.", Metin Özer, Sancaklı Yörükleri, 2006, 141"



uray | belediye başkanı. | Eski Türkçede uray belediye demekmiş., |

a.






uraz | | Baht, şans: Uraz olmayınca üvez olmaz. | Taşıdığım bu uraz sonsuzluğun alametlerine üzerli değil diye daha kaç sahtegil gerçeğin tuzağına düşeceğim; aklın tutkularına bu defa hangi sezginin bilgisiyle bileneceğim? , | Mustafa Gazi, Kent Vaizi, 2024

a.




DS



urban

a.



"-Nerededir bu kasaba, paşa? -Irak diyarında, sahra hıttası. Ömrüm hep beyabanlarda geçti, aşair arasında gazvelere karışıp urbanı tenkil ederek. 72"



urbisit | şehir katliamı | Bu konuda başta İstanbul, Trabzon, Konya olmak üzere tüm şehirlerimizde | urbisit (şehir katliamı) gerçekleştirilmiştir., | YDüzenli, GüneBakış, 20.5.2013

a.






urgan

a.



"Devem yüksek atamadım urganı / Üşüdükçe çek üstüne yorganı", Halk Türküsü, Dirmil, Burdur"



urgun urgun | Sen seher yelisin esersin yakın / Yarimin yüzüne havarlı dokun / Eğer uykuda ise uyartma sakın / Zülfünü yüzüne sür seher yeli / Seher yeli her yellerin başısın / Yare urgun urgun sel taşırsın., L Aydoğan, Kıvılcım, 2021, ?

z.






urkârî

s.
ur gibi.


Kötünün ölümü acı urkârî / Yıkılıp geçmekte ömrümün varı / Bir yiğidin yosma olursa yâri / Anaya ataya duasına bak 38



urlaşmak | ur haline gelmek |  Genelkurmay Başkanlığınca, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişimine ilişkin yapılan açıklamada, | Yüksek siyasi liderlik, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerçek evlatlarının ve kahraman emniyet mensuplarımızın anında verdiği tepki ve asil milletimizin engin bir anlayış ve kahramanca karşı koymasıyla içimizde urlaşan cunta heveslisi illegal çete mensubu terörist hainler (FETÖ) ile kahramanca mücadele edilerek, bağrımızda beslediğimiz yılanlara alanda layık oldukları cevap verilmiştir. ifadesi kullanıldı., | 19.7.2016, | http://www.haberler.com/genelkurmay-baskanligi-aciklamasi-8624962-haberi/, 24.7.2016g

f.




GTS+



urlob | Biz urloba gitmiştik bir seferinde. Oğlanlardan biri eve bir Alman kız getirmiş., | A Özakın, KB, 37

a.


alm.



URT / ÜRT | Üretim Tarihi. | (URT) Üretim Tarihi, 14.10.2024, Skyfood Gıda Paz. San. ve Tic. A.Ş.

kıs.a.






uruk | Sümer şehri | [D]annga da dan dan... vura vura Uruk şehrini yer gök uyandırırken, alazlı bir tutkuyla karanlığa sorular sorardı., | SKaygusuz/PBarışta, T, 31.3.2012

a.






urumşah

b.a. yayla adı.
Bolu Geredede bir yayla.

urum-şah
Nevruzdan sonra dört karış kar idi / Hak ile akyel esip eridi. / Urumşahta büyük seller yürüdü, / Damların içine su dolmuş idi 45



urun bre

ünl.
vurun. savaş emri.

ur- + bre
"Devrildi dün gece gelen yüzbaşı İsmail Hakkı Bey, / Urun bre, oldu sön sözleri." Dağlarca, ÜŞD, 42"



urup | dörtte bir.

a.






Urus | rus | Urus hükümetini kendi çinden yıkmışlar, diyordu yaşlılar., | 69

a.






uruset | Rusya. | Ehli İslâm olan işitsin bilsin, / Can sağ iken yurt vermeniz düşmana; / İsterse Uruset ne ki var gelsin, / Can sağ iken yurt vermeniz düşmana., Çıldırlı Aşık Şenlik, ?

a.






uruşman | ekinlerin içinde biten soyularak gövdesi yenen yabani dereotu* | Müslüm ekinlerin içinden Ceyhan ırmağına doğru yılan gibi akarken önüne bir uruşman kümesi çıktı, Müslüm sevincinden deliye döndü. Güzel kokulu bitkiyi kökünden koparıyor, güzel güzel yiyordu. Bütün bedeninin, saçlarının, ellerinin ayaklarının, gözlerinin bahar koktuğunu duyumsadı., | YKemal, İnceMemed4, İstanbul 1987

a.






us

a.
akıl.


"Beş yüz milyon boğuşuyor. Niçin? Hiç için... Siperler, yönler boğazlanıyor. Niçin? Bilmem, usları (akılları) sıra topraklarını, benliklerini, istiklallerini korumak için "



us | akıl. | Kaman: Başına ne gelirse katlan. Ussuna güven. O sana kılavuz olur., | Tecer, 1969, 84

a.






usançlı | usanmış | Anlatıcı o ortamı düşünür, bıkkın, usançlıdır; gitmez., | Sİleri, Z, 30.6.2012, Zcumartesi

s.






usanık | bezgin, usanmış | Gönül dünyadan usanık / Bir güzel cemale yanık / Mustafa'ya olmuş tanık / Gördüm Muhammed çağırır., | Ruhsati/DKaya, 1994, 475 | KIZ – (Usanık annesine bakar, biraz da kızmış.) Tiki var böyle (Yalan söylediği bellidir.) Arada böyle hap hap* deyip ağzını açıp kapıyor., | Mİzgü, 34

s.






Usavurma a.








usb | Böyle 400 küsur doküman, template çıktı. Hepsini ayrı bir usb'ye kaldırdım., | HBerktay, T, 1.5.2013

a.


ing.



uscu / usçu | Akılcı. | Önceleri şiirlerini klasik bir duyarlıkla yazıyordu, sonra uscu şiire yöneldi., | C Süreya, E Alkan, Kuş Ormanı, 1981, arka kapak

s.

fels.




usdışılık –ğı | imgelem sayesinde herşeyi güllük gülistanlığa çevirebilen usdışılığa yaslanarak., | D Cündioğlu, 13.3.2020, twitter

a.






user | bilgisayar kullanıcı | İmanın giriş kapısının şifresi iki kelimeden oluşur. User: İlah yoktur. (La ilahe) Password: Allahtan başka. (İllallah) Yani imanın ilk şartı ateist olmaktır. Bağıra bağıra Tanrı yoktur demektir. İkinci adımı ise daha yüksek sesle Allah'ın tek olduğuna inandığını beyan etmektir., | RRasim, T, 5.10.2012




ing.



uskumru dolması

b.a.



"Evet ama tavuklu dizme bamya, beyinli nemse böreği, uskumru dolması vesaire insan zekâsının ve medeniyet denilen üstün nizamın eseri, icabıdır. Üstün nizam o yemekleri herkese yedirebildiğin gün kurulmuş olur. - Sen düpedüz komünist imişsin, Cemşit!", R H Karay, Sonuncu kadeh, 1965, 50"



uslamlama | Armand Cuvillier, Küçük felsefe sözlüğü, 1944 | Mantık merkezi uslamlama harıtaları arguman haritalama., | Mart 2020

a.






uslandırıcı








usluluk -ğu | Her atın bir usluluk, bir delilik çağı vardır, diyordu., | VSevim, 115

a.






uslulukla

z.



"Büyük bir uslulukla yüksek sandalyesine yerleşiyor, elbisesi buruşmasın diye düzeltiyordu", C Uçuk, DŞ, 1971?, 96"



ussuz

s.
akılsız, deli.

tr. us-suz
"Ussuz başsız geçiyorum kendimden / Yıldız bulutlarına dönüyorum / O sonsuz dönengende / Sanki son dönemecinde yolun / Dönüyorum, karşımda sen tutulması / Gözüm açık sen tutulmasındayım", Y Pazarkaya, Sen Dolayları, İstanbul 1983, 34 | "Agv150 Geri Dönengen Lojistik Robot Akıllı Uzaktan Kumanda Lojistik Uygulama Robotu Mini AGV Aracı, https://tr.made-in-china.com/co_lefelwel/product_Agv150-Turnback-Logistic-Robot-Smart-Remote-Control-Logistic-Delivery-Robot-Mini-Agv-Vehicle_uouosreihu.html, 03.01.2024"



usta | Çakı gibi esas duruştaydım, bir yandan da 'Tanrım bu bir kâbus mu? ' kıvamında ara sıra gözlerimi kapayıp açıyordum. Yok usta hepsi gerçek... Resmen resmi kutlamalardayım., | DOğur, T, 24.04.2010








Ustalıklı | Başka yollardan yürümeli idi; fakat böyle ustalıklı sözleri Yusuf zihninin sükunetle çalıştığı zamanlarda bile yapamazdı., | Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf, 177

s.






ustasız | Ustasız kâr haram., | ÖKöylüoğlu, 15

s.






usturupluca | Ama artık millet delik deşik kabinelere girmeyip usturupluca açıkta soyunup giyindiğinden, bizimkilerin eskisi gibi keyfi yerinde değildi., | TAral, SÖ, 18 | Ama Aragon hanedanına mensup Sicilya kralı Fadrique, akrabası olan Majorca Adası'nın kralının oğlu Don Fernando'yu gönderip kumpanyanın başına geçirmek istediğinde, bu girişim Katalan komutanlar tarafından usturupluca bertaraf edildi., | A E Öktem, Katalanlar İstanbulda, Atlas TarihD, Aralık 2017, 97

z.




TDK-



usukmak | akıllanmak, uslanmak | Adam kırk yaşından sonra usuktu. uvlamak: Bir konuda inat etmek, üstüne düşmek. Yeter artık, uylayıp durma, tatsızlık çıkacak! uyuntu: Ezgin, sinekli. Bırak şu uyuntuyu; elinden bir iş gelmez. uvuntulanmak: Bir işi kolay bitirememek, ezgin ..., | H Güney / E Güney, Nevşehir Folkloru I: deyimler, atasözleri, sözcükler, C 1, 70 (Us)dan (usukmak), (dolu)dan (dolukmak), (yanmak)dan (yanıkmak) (1), (aç)dan (acıkmak) yapıldığı gibi (kan)dan da (kanıkmak) fiili yapılmıştır. Bu suretle yapılmış olan fiillerde dönüşlük (mutavaat) anlamı vardır. (2) Bu şekilde yapılmış olan ..., | Türk Dili D, 1945, S ? , 8 2. aklı erecek hale gelmek XIII. [i.e. On üçüncü] yüzyıldan beri Türkiye Türkçesiyle yazılmış kitaplardan toplanan tanıklarıyle tarama sözlüğü, 6. cilt, 1972 A Caferoğlu, Anadolu ağızlarından toplamalar: Kastamonu, Çankırı, Çorum, Amasya, ..., 1994, ? 3. öfkesi, hiddeti yatışmak, geçmek Kayseri ağzı: sözcükler, 1989, 589 usukmak/usuhmak akıllanmak (Niğde, Ankara, İçel, Karaman), 1934, 114 4. sakinleşmek, şımarıklığı bırakmak Usukturmak: terbiye etmek, susturmak..., Türk folkloru, 1984, S 61-77, 12

f.






usukmak | Konya korkup sinmek ama haysiyetini de korumak | Eskiden sağa sola saldırırdı şimdi usuktu., | A Savaş, 11.3.2019

f.






usukmak II | susamak K Mahmud/ B Atalay, Divanü Lûgat-it-Türk tercümesi, | 1. cilt, 191

f.






Usul | sessiz | Odalarda gelir gider / Usul ivedi ayaklar., | E Alkan, Kuş Ormanı, 1981, 43

s.






usul usta

s./a.
işini sesizce götüren, saman altından iş yürüten.


"-Sessiz sakin bir hanıma benziyor." "-Öylelerinden korkacaksın!" "-Bizim orda onlara usul usta derler.", Bilgehan Çetiner. 16.02.2024"



usulca | 1. Yavaşça 2+. Sessizce | +Batı kelimesi işaret fişeği gibidir bir kez kazara geçmesin felsefeye başlarlar, Batı kelimesi hiç geçmese her biri evcimen ev köpekleri gibi usulca öyle beklerler., | NGenç, isenç, 73

z.




GTS+



usulcacık | Usulcacık, / açıver gözlerini gözlerime / Usulcacık / uçuver güvercin kanatlarınla gecelerime / Ve yoku bile ver ellerime / Saatlerime bakışlarını düşüver çabucacık..., Serkan Öztürk, 2003, 3

z.






usulet | usulet ve suhuletle banazlı ismail'in kartallar yüksek uçar'daki repliği. sık sık karşıma çıkar sık sık sakinleştirirdi beni. 24.04.2008 masseur, EkşiS | Çünkü eleştirimi usulet ve suretle (sic) karşılarsa hem o sevap kazanır hem de ben..., | UlviAlacakaptan, HKelebek, 25.8.2013








usullacık | Bazı kayıklar, hafif hafif küreklerini oynatıyorlar. Usullacık sıvışmaya çalışıyorlardı., | ZŞakir, SadullahAğa, 15 | Şöyle gözünün ucuyla baktı hınzır hınzır, usullacık dedi ki bana; 'Bugün Almaşeker Bayramı...', | AKilimci, S, 7.4.2013

z.






uş bugün uş yarın | ha bugün ha yarın. | Cem gayret gösterilmesini ve çok vakit harcanmamasını ister. 12 gün vade verirler. O da Hâtibzâde Nasûh Çelebi'yi gönderir. Fakat, Nasûh Çelebi'yi iki gün mesafede bir köyde alıkorlar. | Uş bugün uş yarın gelür diyerek Cem'i de dört ay oyalarlar. Bu noktada, Rodos şövalyelerinin amacının Cem Sultan'ı bir an önce Rumeli'ne geçmesi için Macaristan'a göndermek değil, göndermemek olduğunu üstelik bunun da II. Bayezid'la yaptıkları antlaşmanın bir parçası olarak onun isteği üzerine olduğunu söyleyebiliriz., | Hakan Erdem, KararG, 6.1.2019

z.






uşak -ğı | 1. çocuk. 2. adam, insan. | Mardin kapısından indim aşağı / Belime bağladım acem kuşağı / İmdada yetişin Hevsel uşağı, | Halk türküsü, Diyarbakır | 3. | hizmetçi.

a.






uşak | O da benim gibi Trabzondan kalkıp okumak için İstanbula düşen, çok zorluklar çeken ve ailenin mütevazı desteği dışında bir metropolde var olabilmek için kendinden başka güvencesi olmayan bir deli uşaktı., | Stuna, T, 23.5.2012

a.






Uşakdevşek | New York, Şangay, Brazaville sokaklarında da aynı insanlar, aynı uşakdevşek, aynı artist yavruları halay çekmektedir., | Salah Birsel, Seyirci sahneye çıkıyor, 1989, 54

a.






uşaklı | uşağı yani çocuğu olan. 2. hizmetçisi olan. | Dedesi, Bağdat kadısı, babası, padişah tarafından atanan Heyet-i Ayan azası'ydı. Çamlıca'da, uşaklı bahçıvanlı, muhteşem bir köşkte yaşayan, oturmasını kalkmasını, ecnebi lisanları bilen, yakışıklı bir delikanlıydı., @umberto_eco_, 07.01.2025, X

s.






uşanka | rus. Rus ordusunda askerin giydiği kulakları tamamen kapatan papak | Çoraplar çıktı 'uşanka'lar değişiyor, | Z, 20.1.2013

a.






uşurat | bitk. | Gelineli, uşurat, ısbatanı kazınca / Baharatlı otu yağlı hamura sürünce / Pişen hamuru dilim dilim kesince / Ne güzel yenilir kömbemiz bizim., Hüseyin kurt, Aktepe Hassa Hatay, 26.03.2008, | https://www.antoloji.com/aktepe-hassa-hatay-siiri/, 1.12.2024

a.






utancıl

s.



"Ne farkeder beni yaşayabilir misin, / Utancıl sokaklarda / maviye çalan gurbet / sakalları uzamış kitap düşkünü bir kağıt / ve gözlerimin içine yağmur gibi yağmasın", Ö İskender Özturanlı, Geceden, Sözcükler, Eki 1983, S 3, 71"



utançlı utançlı

z.



"... gözlerini kadından ayırıp omuzuna dokunana çevirdi, utançlı utançlı gülümsedi. "Muhakkak bir-şey-sözünü kul anmıştır." dedi, sonra telefona küçümserce baktı.", M Buyrukçu, Bulanık resimler, 1961, 30"



utangaçlaşmak | O zaman ben utangaçlaştım birden., | A Özakın, KB, 30

f.






utku

ut-ku
zafer, kazanma, yenme.

tr.
"Vazgeçilmez tutku mu, / Alışılmış ilgi mi? / Bir görkemli utku mu, / Bir sonsuz yenilgi mi?.", C Tümerkan, 1985, 47"



Utku | zafer | Bilmem ki bu utkunun doğmuş mu var mı eşi? / Bugün söktü ufuktan Türk'ün halas güneşi.// Bugün Türkün bahtına bir güneş gibi doğdu, / Yüzyıllarrca beklenen utkuya bugün erdik., | V C Aşkun, 73//74

a.






utopie | ütopya | Utopie, utopie, dedi. İhtilal nasıl yapacaklarmış? Hangi halk, hangi milletle? | , | YKK, 1945, 15

a.


fr.



Uuu | pek çok anlamında. | Oğlunuz Aziz Arif'ten neler öğrendiniz? – UUU... Her gün bir şey öğreniyorum ondan. | , | S Vural/N Karaibrahimgil, Klbk, 28.9.2019

ünl.






uuu | Ühüü gibi aşırı şaşma ünlemi. | -Uuu buralar çok değişmiş, bak geçen sefer burada manav yoktu, şimdi manav açılmış... Amanın bu bina da ne zaman kondurulmuş böyle? ., M İzgü, AAG, 2007 (1994), 92

ünl.






Uuu ünlem | Yoo bu büyük şölenin, pardon sevgi grafiğinin arkasında bir de kalburbastı tatlısı varsa, uuu grafik fırlıyor daha çok sevgi-., | Mİzgü, 6








UVA

a. kıs.
güneş ışığında bulunan ve cilde zararlı bir tür morötesi radyasyon.

ing.
"ARKO suncare çok yüksek koruma Suya dayanıklı UVA/UVB Koruması 50+ spf Koruyucu Sprey Hızlı emilen ve yağlılık hissi bırakmayan formül Hassas ciltler için uygundur.", ARKO, 31.5.2024+"



UVB

a. kıs.
güneş ışığında bulunan ve cilde zararlı bir tür morötesi radyasyon.

ing.
"ARKO suncare çok yüksek koruma Suya dayanıklı UVA/UVB Koruması 50+ spf Koruyucu Sprey Hızlı emilen ve yağlılık hissi bırakmayan formül Hassas ciltler için uygundur.", ARKO, 31.5.2024+"



uvertür | Hani büyük gazinolarda assolistlerin önce uvertürlerin sahneye çıkması gibi..., | NGüreli, 30

a.






Uvriyerizm

a.



"Uvriyerizmden mi bahsettiniz, gündelik kısır siyaseti elinizin tersiyle itip tüm dünyanın üzerinde sakın sakin tartıştığı zeidgeist'ten dem vurup 'Benim Kabem emek değil' falan deme gafletinde mi bulundunuz?", M Altınok, T, 8.7.2011 "



uvriyerizm | Uvriyerizmden mi bahsettiniz, gündelik kısır siyaseti elinizin tersiyle itip tüm dünyanın üzerinde sakın sakin tartıştığı zeidgeist'ten dem vurup 'Benim Kabem emek değil' falan deme gafletinde mi bulundunuz? , | MAltınok, T, 8.7.2011








uvriyerizm | işçici solculuk. | Türk olduğumuzu ifade ettiğimiz için sağcı, ırkçı ve faşist diye damgalıyorlar. Oysa | Devlet ve Allah kitabını yazmış biri olarak kendimi | sağcılık ile tanımlamış değilim. | İşçici bir sol (uvriyerizm) taraftarı olmadığım için Türkiye'nin sosyalist geleneğine de bağlanmadım., Lütfi Bergen, 17.05.2025

a.






uy | Uuuy anam!, | , | Fırt, Sayı 434, 3.7.1984, 19 | yobazların eline bir fırsat geçse, ileriye yönelmiş ne varsa bozup dağıtacaklar, gerilikten ne kalmışsa –hepsi duruyor- yeşerteceklerdir. Uy başım!, | MahmutYağmur, 1957, 3








uyamamazlık | Geleli altı ay, hep geçimsizlik, hep yerine uyamamazlık., | VK, 57

a.






uyanıvermek | Sonbaharın ilk yağmur damlaları pencerenin camına vurduğunda, soluk soluğa aniden uyanıvermişti., | Mehmet Kanat, Vaveyla, S 4, 15

bf.






uyanıvermek | Şimdi uyanıverse de kendini Mardin'de bulsa... Arkadaşlarıyla... 'Adana'yı hiç sevmiyorum' diye geçirdi içinden., | DCeyhun, 83

bf.






uyanmışlık -ğı


uyanma, farkında olma, idrak etme hali.
a.

“.. uyanmamışlık evresinden (safhasından); ‘neyi, neden ne ölçüde istemesi gerektiğini bilerek’ siyaset sahnesinde rol oynama uyanmışlık evresine geçildiği oranda da gurupsal görüşlerle, hareket eden partiler çağı gelişecektir.”,
AÜSBF D, 1967, C 22, 66



uyar (GTS yok+) | itaat eder (kimse) | Erkeğin karısı üzerinde hakkıdır ki; (...) kocasının yeminli olduğu şeyde uyar ola., | www.bilalnadir.com, 11.6.2011 | uyar akıllı b.s.| Anamur yolları yar yar, / Kayrak da çakıllı a canım. / Öyle bir yar sevdim yar yar, / Uyar da akıllı a canım. / Sürmelim aman, / Ben yandım aman, / Sevmişim aman., Türkü

dey.s.






uyaran | ... uyaranlara tekabül eden ve Scheinfinkel'in «E» mekanizması dediği mekanizmanın fonksiyonunu kaybettiğini göstermektedir. Yorgunluğun bu safhasında K uyaranları kullanılacak olursa kasta kuvvetli tetanik bir kontraksiyona sebep ..., AÜTF M, 1960, ?

a.






Uyaran a.








uyarcı

s.



"Sonuca gel. Sen ne şüphecilerden, ne de uyarcılardan! Basbayağı bir sadiksin | bana eza olsun diye hikâyeni uzatacaksın . Kadın düşmanlığın da bir tür sadizm... ", R H Karay, Sonuncu kadeh, 37"



Uyarılmışlık –ğı | Dolayısıyla, bu bilinmeyen nedenler umudumuzun ve korkumuzun hiç değişmeyen konusu olur; olayları merakla beklemek tutkuları sürekli bir uyarılmışlık durumunda tutarken, bir yandan da imgelem öylesine bağımlı bulunduğumuz o güçlere ..., | David Hume, Din üstüne, 1979, 15

a.






Uyarım | Sonuçlar, bir sorun çözme yöntemi olarak şiddetin benimsenmesi ile gelenek, uyarım, güç değerleri arasında istatistiksel olarak pozitif, buna karşılık evrensellik, güvenlik, uyum ve hayırseverlik arasından anlamlı negatif bir korelasyon olduğunu göstermektedir., | V Bozkurt / H Gülerce, Values and violence endorsement ..., 2019, 23.8.2019

a.






uyarlanabilirlik -ği | Ulus-devlet yurttaşlarının bilmesi gereken temel gerçeklerden biri de, doğrudan demokrasinin yeryüzünde olmadığı. Gerçek hayata uyarlanabilirliği (şimdilik) yok, ama insanlık için bir ideal olarak zihinlerde, kitaplarda varlığını sürdürecek., | EErgüder, Gztmn, 14.12.2013

a.






uyarlı | | uyumlu. | Çünkü bu, sanatçının kendi kendisiyle uyarlı olması, içtenliğe varması demektir. Doğrusu aranırsa, soy sanatçı kendi kendisiyle uyarlı, içtenli olan, yaşadığını düşünen ve düşündüğünü yaşıyan kimsedir. | , A Bezirci, bilimden yana deneme eleştiri, 1963, 135 | uyarlı | Seçim mefhumu sadece seçmenlerin oy kullanmasını değil, güçleri dengelenmiş siyasetçiler arasında süreçleri hukuka uyarlı açık ve adil bir yarış ile sonuçların da güvenilir olması gibi birçok hususu içeren geniş bir yelpazeyi ifade eder., Mehmet Gün, Otoriter devlete doğru, 11.02.2025, | https://www.dokuzeylul.com/otoriter-devlete-dogru

s.




GTS+



uyarlık –ğı | uygun olma hali, uygunluk. | Değer uyarlığı (correspondance) değer alanında süje ile objenin veya değer kavramıyla değer olgusunun birbirine uygun olması halidir. Fakat değer alanında uyarlık iki dereceli ya da iki türlüdür., | HZÜlken, Bilgi ve Değer, 1964, 304 | Dil uyarlığı // Bu sağrılar bu çalı / Türkçeye uydu güzel. / Sanki ulu dilimiz / Değer değmez buraya / Bir akarsuydu güzel., | Dağlarca, 1971, 68 | 2. | ahenk. | Gece kuşlarının, çekirgelerin sesleri katırın ayak sesleriyle birleşerek düzenli bir ses uyarlığı oluşturuyordu., Naciye Poyraz, 1979, 5

a.






uyarmak | Uyandırmak. | Bu Tepe Pullu Tepe (Nenni De Yarim Nenni) / Su Gelir Serpe Serpe (Eski De Yarim Hani) / Dediler Yar Uyumuş (Nenni De Yarim Nenni) / Uyardım Öpe Öpe (Eski De Yarim Hani), Halk türküsü

f.






uyaroğlu | Oysa ben, yumuşak huylu biriyim, uyaroğluyum. Gerçekten de, Aziz beyin imzası sert çizgili, zikzaklıdır. — Yok canım, dedim. Onu kastetmedim. Gene kendisiyle ilgili bir espri yapacağımı sezmiş, ama anıştırmalı bir şeyler söylersem de hemen-., | DCeyyhun, Çağımızın Nasrettin Hocası, Aziz Nesin, 1984, 65 | Maalesef giderek daha fazla uçlara itilmeyi tabii ve normal kabul ediyor veya konformizme, uyaroğlu olmaya kayarak yahut ümitsizlik, karamsarlık girdaplarına düşerek gayrıahlâkî bir alana doğru yol alıyoruz., | İ Kara, Yaşar Nuri Hocanın ardından, DergâhD, | 345, Kasım 2018, | 22

s.a.






uyarsız | Kudüs dengedir, Dünya olsa da ayarsız. / Egemen güçler Bize tam zıt ve uyarsız./ Ümmet bölük-pörçük, ilgisiz, duyarsız. / Böyle durgun durgun bakma, bakma ne olur!, Ahmed Sandal, | Küdus ne olur bakma öyle, | https://www.medyagazetesi.com.tr/yazarlar/ahmet-sandal/kudus-ne-olur-bakma-boyle/1765/, 31.01.2020 | Anayasaya aykırı, kanun yapım tekniğine uyarsız ve devlet örgütlenme hiyerarşisini bozan bu kanun, cumhurbaşkanına, DDK vasıtasıyla, barolar, tabip, eczacı ve benzeri mesleklere özgü kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, ticaret ve sanayi odaları ve merkez birlikleri ile belediyelerin üyelerinin ya da seçmenlerin seçimle belirlediği başkan ve yöneticilerini görevden uzaklaştırma yetkisi veriyor., Mehmet Gün, Otoriter devlete doğru, 11.02.2025, | https://www.dokuzeylul.com/otoriter-devlete-dogru

s.






uyarsızlık –ğı | Onun gülünçlük üstüne söylediği formül şudur: Zararsız uyarsızlık. -Sizi gülüştüre*n benim halim yanlış, çirkin, çifte ölçülü filân değildi (daha doğrusu hepsinden biraz vardı); o asıl Aristo'nun 'zararsız uyarsızlık' dediği..., | Yeni Ufuklar, 1961, C 10, 41

a.






uyartmak | Uyandırmak. | Sen seher yelisin esersin yakın / Yarimin yüzüne havarlı dokun / Eğer uykuda ise uyartma sakın / Zülfünü yüzüne sür seher yeli / Seher yeli her yellerin başısın / Yare urgun urgun sel taşırsın., L Aydoğan, Kıvılcım, 2021, ?

f.






uyatmak | uyandırmak | Bizi uykudan uyattılar ki aşâir zabt olmuyor. | , | Şeyh Said Davası İstiklal Mahkemesi T, 455

f.






uybar uygar barbar'dan ve bu anlamda, yeni uygar ve hem barbar. Batılı devletleri tanımlamak için 22.08.09 Cuma günü akşamı Murat Saytekin ile konuşurken oluşturdum.








uydu alıcı risivır | receiver Çanak antenlere tv yayınlarını almak için yapılmış düzenek.




ing.



uydum akıllı | Ey benim üzerine ölü toprağı serpilmiş, kanayaklı, uydum akıllı şehrim., | NBekiroğlu, Z, 2.12.2013








uydumsu | Pseudo-satellite. | Eşyalarına nüfuz etmiş canlıların yaşadığı uydumsu mahallede, içe doğru bükülmüş ebedi bir yalnızlığa dönüşerek donup kaldı. Gurur ve aşk! Ruh denen sonsuzluğu aydınlatan odaklar..., Latife Tekin, Buzdan kılıçlar, 1989, 135 | arkadaslar falla anlamadim ne diyonuz. biz de almayi dusunuyoruz uydumsu bisey ama millet hep farkli fiyat soyluyor bi yerde cift canak arti goldmaster ..., | | https://forum.donanimhaber.com/hala-kararsizim--17114157, 31.8.2007 | 13 bin yıldır orada olduğunu iddia eden kişi iskoç bilim kurgu yazarı duncan lunan'dır. yaptığı araştırmalara göre bu uydumsu şey yaklaşık 13 bin yıldır 200 ışık yılı uzaktaki ikili yıldız sistemi epsilon boötis'e dünya çok güzel gelsenize kankiler şeklinde mesajlar gönderiyormuş. 07.07.2014 10:54 ~ 19:57 ntldr, EkşiS | Eski kent dokusunu bir yana bırakalım, sonradan oluşan 'uydumsu kentler' belli bir plan dâhilinde inşa edildi, evet... V N Aksu, 31.8.2014, | http://www.erzurumolay.com/sehrin-gelecegi-buyuksehirin-elinde-676yy.htm31.8.2014 | Pseudo-satellite'den yani uydumsu araçtan kasıt, sözkonusu aracın uyduların bulunduğu kadar yüksekte ve uçaklar kadar da alçakta kullanılmaması. Uydular (satellite) belli bir yükseklikte faaliyet gösterirler ve dünyanın çekim gücünün etkisiyle belli bir yörüngede hareket ederler ve bu yörüngeleri sabittir. Ancak pseudo-satellite'ler o kadar yüksekte kullanılmadıkları için bir uçak gibi istenen güzergahta hareket edebilirler., | 27.4.2014, | https://otonomdunya.wordpress.com/2014/04/27/pseudo-satellite-ucak-desen-degil-uydu-desen-o-da-degil/ | uydumsu a... NASA'nın tam olarak kullandığı tabir | quasi-satellite, yani | uydumsu. Öncelikle, 2016 HO3'ün yaşamı bizim etrafımızda şekillenmiyor., | 18.6.2016, | https://geekyapar.com/diger/megerse-ay-orada-yalniz-degilmis-nasa-yeni-bir-uydunun-varligini-acikladi/ | ... arasında karşılaştırma yaparsak, 2016 HO3'ün bir uyduya göre daha istikrarlı ve daha | uydumsu gözüktüğünü dile getirebiliriz., | 18.8.2017, | https://busrasblog.wordpress.com/2017/08/18/dogal-uydumuz-uydularimiz/ | Türkiye'nin hemen sınırlarının ötesinde, isteyen uydu devletler, isteyen uydumsu devletler, isteyen eee yarı ..., | | https://m.facebook.com/watch/? ref=watch_permalink, 30.10.2021, bkz. | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/763247

s.


ing.



uydur kaydır | uyduruk, gayri ciddi | Bir kere, Amerika'dan isim hakkı alan bunlar, öyle uydur-kaydır çapta firmalardan değildirler. En zenginlerindendirler bu ülkenin., | RTahiroğlu, T, 19.9.2010 | Uydur kaydır yasalarla, yasaklarla sürüp gidiyor., | AhmetTan, Cum, 25.12.2012

s.






uydurca | ... Bu hadiseden sonra Hıfzı Veldet yatıştırıcı bir konuşma yaptı. Fakat konuşmada terim, tüzük, kısıtlı, deyim, edim, ödem tabirlerini kullandığı için Ali Fuat 'uydurcayı bırakalım' diye bağırdı., | Guguk, Siyasi Muhabirimiz, 1950, 38 | Dil devrimine karşı yapılan ve Dil Kurumu'nun aşırı hareketlerinin hudutlarını çoktan aşarak doğrudan doğruya Türkçeye yöneltilen hücumların 'uygurca-uydurca' parolası etrafında toplanmış olması da bunun çok dikkate değer bir ifadesidir., | TürkDiliD, 1954, C 3, 457 | ... uydurca ve dırdırca denilen lisan-ı maskarai üzre öyle garip laflar kullanır ve dahi öyle bakışlar atar idi ki, ben fakir Evliya gülmekten kırılmışımdır., | A Kabaklı, Bizim Alkibiyades, 1977, 25

a.






uydurmeyşın | uydurma | Bu isim tamamen uydurmeyşın. Asıl ismi ayaklı şömizye yaka olsa da (gerçi onun da arka orta kısmında minik bir parça daha geçiriliyor) ben yalancı, kolay erkek yaka demeye devam edeceğim., | kolayErkekYaka(Şömizye)Nasıldikilir, 1.2.2017, | http://www.marifetlimuallim.com/2017/02/kolay-erkek-yakasomizye-nasil-dikilir-how-to-sew-easy-tailor-collar.html, 16.5.2017g

a.






uyduruk kaydırık aslı olmayan, uydurma şey; sahte; özgün, gerçek ve değerli olmayan | Başkalarını bilmem ama ben, uyduruk kaydırık kelimelerle ve devrik cümlelerle yazılan bir kitabı okumaya başladığım zaman, kendimi, nadasa bırakılmış bir tarlada yürüyormuşum gibi yorgun bitkin hissediyorum., | SAyverdi, Ah Tuna Vah Tuna, | 1. Bs. 1990, 7 | Şeytan bunları söyledikten sonra, yeryüzüne dönmek için toparlanmaya başladıklarını görünce yerinden kalktı, birkaç adım ilerledi, önlerinde durdu, sözlerini sürdürdü: — Beni iyi dinleyin, söylediklerimi gerçekdışı, uyduruk kaydırık sözler-., | İZEyuboğlu, ZerdüştünŞiirleriÜstüne, 1989, 31








uyduruk uyduruk | Tuvaletler uyduruk uyduruk şeyler, kadınların rahatlça kullanabileceği şeyler değiller, o yüzden kadınlar Kapalıçarşıda yok., Nebil Basmacı, Kapalıçarşı Sempozyumu, 27.10.2024








uydurukçuluk -ğu | uydurukçu olma hali. | Türkçenin fakir olduğunu söyleyenle geliştirmeye karşı çıkanların aynı kimseler olması ilginç değil mi? Bütün diller çeşitli yollar ve kaynaklarla yeni sözcük ve kavram üretir. Fakat Türkçede bunu yapmak ayıptır, günahtır, uydurukçuluktur. Sahi, biz bunları neden dinliyoruz ki? , | @TFOsmanKaratay, 13.08.2024, X

a.






uyduruvermek | Şu erkekler ne tuhaf varlıklar, kendilerine biri yüz vermedimi, hemen bir şeyler uyduruverirler., | İpşiroğlu, 33

bf.






uydusu olmak





"bu o kadar böyledir ki, çağımızda uluslararası olmak gerçekte büyük ve güçlü bir devletin uydusu olmak anlamına geliyor.", Attilâ İlhan, Yelken D, S 141, kas 1968, 3"



uygarlaştırmak | Keza kartografi de uygarlaştırmanın, belirli bir uzama el koymanın, oraya sahiplenmenin aracı..., HalilTurhanlı, T, 6.8.2014

f.






Uygarlık | Adım değince diline, uygarlık ayarında durulanan gözlerinden alırım ilhamımı ve bilirim ki akı ve karası bozkıra kervansaray konduran güzelliktir., | Ömer Say, 2010, 28

a.






uygarlıkçı uygarlık yanlısı, savunucusu. | Derviş Vahdetî ve El İslâmın, yani dinci muhalefetin ne kadar uygarlıkçı, ya da çağdaşçı eğilimleri bulunduğu dahi gözönüne alınırsa, anlaşılır ki esas itibariyle 31 Martta din unsuru hemen hemen tümüyle bir istismar konusu ..., | S Akşin, 31 Mart Olayı, 1970, 290 | İbn Halduncular maddi anlamda gelişmiş toplumları | uygar sayarken, azgelişmiş toplumları ise | köylü kabul ederler. Hanif Türk tezinde maddi ve manevi anlamda üstün olan olan toplumlar uygarlıkçıların | köylü diye küçümsediği halklardır. Tarhana yoğurttan, yoğurt koyundan., @BergenLutfi, 31.05.2025, X








uygulama | 4+. yol denetlemesi | Antalya Polisi, 5 ayda yaptığı 3 bin 565 yol uygulamasında, 203 bin kişiyi kontrol edip 978 suçluyu yakaladı, güvenli kent imajını pekiştirdi., | 27.5.2016, | http://www.sabah.com.tr/akdeniz/2016/05/27/antalya-polisi-yolda-suca-gecit-vermiyor, 5.10.2016g | Uygulama | polis araması ve denetlemesi. | Yolda polis uygulaması var., | 9.3.2020 C Yaylak,

a.




GTS+



uygulatmak | f. –i uygulama işini yaptırmak | +Elbette bunda, Mûtezile'nin, siyasi otoriteyi rakiplerine karşı kışkırtıp ağır baskı uygulatmalarının da etkisi vardı., | MÇağrıcı, KararG, 17.5.2016






GTS+



uygulayım | Kapitalizm... nihayet ekonomik uygulayımlar alanıdır, hemen her devlette..., | RTahiroğlu, T, 26.07.2010 | Oysa bu uygulayım Yol Ayrımı, Yorgun Savaşçı, Kurt Kanunu gibi son romanlarda göze çarpar., | Sİleri, ZCumartesi,28.7.2012

a.






uygunlamak

f.
1. uygulamak, tatbik etmek. 2. uygunlaştırmak. 3. uygun bulmak, uygun görmek.


"Fakat bu tasarıyı uygunlamak imkânı olmaz | arada Nadire Banu Beyim ölür | Lahor'da gömülmek istediği için Dara onun cenazesini götürmek üzere bir kısım adamlarını Lahor'a yollar | adamlarının başka bir kısmı da kendisinden ayrılıp giderler.", Y H Bayur, Hindistan tarihi, 1947, C 2, 242 | "... , vermeliyiz, Hasadın vaktını uygunlayarak dermeliyiz. Erişir menzile mutlak yola gayretle giden, Yarışın baş eri olmuş atı dikkatle güden. 2.10.1955", Abdülkadir Noyan, Gönül damlaları, 1960, 160 | Girard, İsanın çarmıha gerilişini ve buhuh akabinde oluşan şehitlik geleneğini mimetik düzenek ve günah keçisi dizgesinin bir uygunlaması uygunlaması olarak ele almaktadır. Mimetik düzenek ve günah keçisi dizgesi kısaca, toplumda mimetik arzuyla başlayan, mime- tik rekabetle devam eden, toplumsal buhranla şiddetini arttıran, günah keçisinin tespiti -ki bu genelde en masum ve suçsuz olandır- ve kurbanın topluca katli ile sona ererek toplumsal düzenin yeniden tesis edilmesi sürecini ifade etmektedir.", Fatmanur Dikmen, Şehitlik 2: Yahudi-Hıristiyan Geleneğinde Şehitlik Olgusu, 2023, 65"



uygunsuz | Artık sağlam bir bütünlük arz etmeyen metinlerde hasretini çektiği bir muhabbet bulamıyordur, iflah olmaz bir | uygunsuz (non-konformist) olduğunu bile bile şartlara yenilmiş insanlarla ilişki halinde olmaktan yüksünüyordur., A R Söylemez, 20.02.2025, | https://parsomenfanzin.com/2025/02/20/genc-bir-sairden-kent-vaizine-mektuplar-ayse-rabia-soylemez/

s.






Uygurluk -ğu | 1. Uygur halkından olmak 2. Medeniyet | Türk'ün kendisine özgü bir medeniyeti vardı ki, onu 'uygurluk' adı ile başka medeniyetlerden ayırdederdi. Uygurluğun geleneklerine 'türe', koyduğu kurallara 'tüzük', hukukuna da 'yasa' adları verilmişti., | Z Gökalp, Hars ve medeniyet, 1995 ? | BİTTİ NOT: Sonradan ilk tashihte bütün (her) yerine konan Tü den vazgeçilmesinin ve istenirse son satırdaki uygurluk yerine 'medeniyeti' de kelimesinin konmasının daha münasip olacağı emredilmişti., | M H Egeli, Bayönder türk destanı, 1934, 45 | ...yula= meş'ale; berk= metin, muhkem; yüğünt= selam; buyruk= emir; cekli= meş'ale; anrac= ilk hedef; uygurluk= medeniyet; nöker= general; tavust= şerefe; angı= hatıra [anı]; yaltırık= nur; gönendirmekçin= teshir etmekçin; yöş= menkul; değme/sıltav= miras., Tarih ve toplumD, 1992, C 18, 93

a.






uykubilimci / uyku bilimci

a.
uykuyu araştıran bilim insanı.


"Hepimizin kendi uyku ritmi var ve her birimizin ihtiyaç duyduğu uyku miktarısabit değil. Pek çok uyku bilimci bu gerçeğin farkında ve insanları yetersiz hissettirmek için sıklıkla kullanılan ünlü sekiz saat teorisi herkes için sihirli bir süre anlamına gelmiyor.", Nazlı Berivan Ak, Oksijen2, 9-15 haz 2023, 12"



uykucalık -ğı

a.
uykuya dalmayı kolaylaştıran şey, mecazen uyku hapı denebilir.

tr. uyku-ca-lık
"Üç güzel oturmuş , bir taşı sallar , / Kınalı parmaklar , o beyaz eller . / Yanlarına varsam bana ne derler ? . / Bırakın , yüreğim yaralı kızlar . / Talibi der : imeciye gelmeli , / Töresi , yolu ne , onu bilmeli . / Bal yüzünden uykucalık almalı, / Şu tatlı diliniz kiralı kızlar.", Talibi Coşkun, "İmeci", Ülkü, 1944, C 24, 13 || "Anagram Oyunu (...) bildim kukla : uykucalık suyuf (roman)", https://forum.memurlar.net/konu/447437/269.sayfa, 09 Ocak 2009 21:05



uykuda gezme hastalığı

b.a.
uyurgezerlik.


"-Sık sık kaybolduğu için hepimiz ona Görünmez Paşa diyoruz. Belki de uykuda gezme hastalığı vardır, yahut nişanlandı da bize söylemiyor, kimbilir, çünkü sık sık izinsiz gider.", Kaptan Paşa, 1954, 79"



uykudan etmek (birini)uyumasına engel olmak, uyutmamak. | ... ne denirse densin bir dakika bile iğrenme, lanetleme hedefi olmaktan kurtulamıyorum, benim gibi birinin varlığı riyakarları tatlı uykusundan ediyor., Ladislav Mnacko / O Akbal, Cumartesi akşamı, ÇHA, 150

dey.






uykulu uykulu | Yapma sayın genel başkanım, ben daha tam uyanmadım, uykulu uykulu konuşturma beni!., | NGüreli, SO, 13








uykuluk -ğu

a.



ciğer uykuluğu a. kuzu ciğerinden yapılan uykuluk. liman uykuluk, 6.4.2019



uykuluk | 1. Yeni doğmuş çocukların avuçlarında bulunan kir. 2. Kasaplık hayvanların gırtlağında bulunan irice, beyne benzer, ak, yağlımsı bez, timus bezi. 3. Bu bezin pişirilip servis edildiği yemek. Bugün Sütlüce civarındaki lokantalarda hizmete sunulmaktadır. 18.6.2011

a.






uykumsamak f uykusu gelmek | Çalışmışım onbeş saat / Tükenmişim onbeş saat / Yorulmuşum, acıkmışım, uykusamışım. H.H.Korkmazgil, Haziranda Ölmek Zor.








Uykusuzdaş | uyku uyumayan kimseler. | 5'den beri dönüyorum, toplasan 2 saat ancak uyudum, pes ettim kalktım. günaydın uykusuzdaşlar., | 17.02.2020 06:29, | 17 Şubat 2020 uykusuzluğu, materialcycle uykusuzdaşlarıma, 26 mart 2020, M!M@Mevlanaidris

s.






uykuya dalmışlık –ğı | yıllardır böyle derin uykulara dalmışlığın yoktu / ve işte Kırakof şehrinde Kapris Barı / vakıt hızla ilerliyor gece yarılarına yaklaşıyoruz / ayrılık masanın üstündeydi kahve bardağınla limonatamın arasında / onu oraya sen koydun, | Nazım Hikmet, Bİ KSŞ, 81

a.






uykuyu tüneği yitirmek| Bu nedenle, tütün yaprakları ne erken alınmalı ne de geç bırakılmalı, tam gününde kırılmalıydı. İşte bundandı tütün zamanı uykuyu tüneği yitirmeleri. Ağabeylerinin deyimiyle 'irezilliğin paçadan akması'ydı bu ., Naciye Poyraz, 1979, 11-12

dey.






uymacı | konformist. | Gelgelelim, verili kültür, 'ezber' demektir: Peşin hükümler, konformist (uymacı) öğütler, geometrik ölçütler, kof çıkarımlar, bildik mazmunlar, törel ve dinsel referanslar silsilesi., H Ferhad, Türkçenin sol anahtarı, YKY, İstanbul 2023, 16

s.


fr.



uymamazlık | Filhakika menşeleri ayrı olan bu kanunların bazı hükümleri arasında var gibi görünen feri uymamazlıklar zaman zaman teessüs eden ilmî içtihatlarla telif edilmiş ve diğer kısımlarının küçük tadillerle birbirine intibakını temin mümkün bulunmuş olduğu için bu keyfiyeti mühim bir aksaklık imiş gibi göstermek mübalâğalı olur sanırım., | HİÖzyörük, 1943 AK

a.






uymazlık –ğı | aykırılık, tezat, ziddiyet, adem-i mutabakat. | Fark, tefavüt, uymazlık., | İ A Gövsa, Yeni türk lügati, 1930, 1169 Tarama Dergisi: Osmanlıcadan Türkçeye söz karşılıkları, 1934, 352, 802, 842

a.






uysallaştırıcı | İlginçti ki, Türkler Mâtürîdî mezhebine bağlı oldukları halde, hem Selçuklular hem de Osmanlılar, eğitimde ve siyasette toplumu uysallaştırıcıEş'arîlik öğretisini yeğlediler., | MÇağrıcı, KararG, 17.5.2016

s.




GTS-



uysallaştırılmak | Uysal duruma getirilmek | Kanal D TV, Star TV, CNN Türk TV, Hürriyet, Milliyet, Vatan, Posta, Radikal gibi gazeteler uysallaştırıldı., | İsmail Öztürk, Köleleşen Ülke, 2012, ?

f.






uysallıkla | Uysalca | Kedi geldi, uysallıkla kapıya sürtündü., | VSevim, 45

z.






uyuklamak | Yabancı sokaklarda, kalabalık meydanlarda, kedilerin topal masa altlarına kıvrılıp uyukladığı kır kahvelerinde, düşünceli kargaların dolaştığı parklarda avareliğin tadını çıkar., | EYalazan, T, 21.10.2012

f.






Uyumcu | uyum yanlısı, uyumdan yana. | Bu sefer ingiliz demokrasisi, Hint elden kaçıyor diye, ne mektepleri kapadı, ne kanalları tıkadı, ne rayları söktü, ne de Hint gençlerinin garp üniversitelerinde çalışmalarını yasak etti. İngiliz demokrasisi, kendine has ve uyumcu politikası..., | F R Atay, Hind, 1943, 71 | Bu yazın yapıtını genç bestecinin, musiki yapıtları, dış değerler açısından yavan, uyumcu, silik buldum., | Türk DiliD, 1964, C 13, S 150-156, 552

s.






uyumlanmak | uyum göstermek, uymak. | ...aslında, a'dır; radikal vokalle uyumlanıp e rengine, Yakutça grupunda ise o, ö renklerine de ..., | A C Emre, Türkçede isim temelleri: mukayeseli türk gramerine hazırlık irdemleri, 1943, 73 | Uyumlanabiliriz., Zeynep Deniz Altınsoy, 14.01.2025, Haber61

f.






uyumlastırıvı yeni Kazakçadan* eşgüdüm. | Bu birliğin, dernekler arası uyumlaştırıvı (koordinasyonu) sağlamak açısından önemi ve tüzel bir yapının şart olduğu vurgulandı. Özellikle her Türk Halkından birer temsilcinin bulunduğu bir heyetin bu uyumlastırıvı (koordinasyonu) sağlayabileceği konusunda birçok dernek yöneticisi hemfikir oldu., | 20.6.2011 | http://haberiniz.com/yazilar/haber34065-Turk_Dunyasi_Pariste_Bulustu.html








uyumlastırıyı

a.
eşgüdüm.

Kaz.
"Bu birliğin, dernekler arası uyumlaştırıyı (koordinasyonu) sağlamak açısından önemi ve tüzel bir yapının şart olduğu vurgulandı. Özellikle her Türk Halkından birer temsilcinin bulunduğu bir heyetin bu uyumlastırıyı (koordinasyonu) sağlayabileceği konusunda birçok dernek yöneticisi hemfikir oldu.", 20.6.2011, http://haberiniz.com/yazilar/haber34065-Turk_Dunyasi_Pariste_Bulustu.html "



uyumlaşmak | ... öncekisiyle uyak bolurunda (sic) uyumlaşmadığı farklı uyaklarla yazıldığı bir şiir türüdür. Bu tür şiirin (sic), Osmanlı şiirine Fars şiirinden getirilmiştir ve mısra içinde uyaklar: aa bb cc biçiminde olmalıdır., Çevren: toplum, bilim, yazın ve sanat dergisi, 1984, 26

f.






uyumlaştırılmak

f.



"Zamanın anlayışı ve geçmiş uyumlaştırılınca bir ölçüde de olsa hiç değil ise, bir kısmı tarih içindeki yürüyüşlerini sürdürme olanağı bulmuşlardır.", D Yıldırım, Zaman Yolcuları Kitaplar II, Türk Yurdu, S 327, Kas 2014, 16"



uyumlulaştırmak | ... üye Devletler tarafından istenilen güvenceleri gerekli ölçüde ve eş değerli kılmak amacıyla uyumlulaştırarak; h) Yerleşme koşullarının üye Devletlerin yaptıkları yardımlarla saptırılmamasını güvence altına alarak, yerine getirirler., | T Saraçoğlu, Türkiye Avrupa ekonomik topluluğu ortaklığı, 1992, 225

f.




GTS-



uyunç | ...anlatılan çalışmaya adapte olmanın uyunç problemi için anahtar olduğunu,, | MDomaç, Mised, Mayıs 2007, | 19-20, | 74

s.






uyunmak

f.



Karûn kadar zengin olduğu rivayet edilmekle beraber ev tamtakırdır | yerde sini üzerinde yemek yenir, gündüz kaldırılıp odalardaki yüklere istif edilen şiltelerde yani yer yataklannda uyunur. 71



uyur: uyar, uygun.








uyuşmuşluk -ğu | Türk toplumu ise, yakalandığı hastalığın farkında bile değil... Derin bir uyuşmuşluk içinde, uykuda..., | Y Toker, Yangeldizm, Türktime, 27.7.2017

a.






uyuşturucu

a.
x

tr.
"Halkın tamamı, serbest bırakılan uyuşturucu ve cima ile tepkisizleştirilmiş durumda.", M G Kırıkkanat, 6.7.2023, 6"



uyuşumlu BTS- | Dinî yaşantının en azından Konya'ya kıyasla daha esnek olduğu Bozkır, özellikle köy ve kasabalarında dokulaşan Orta Asya kökenli kalıtlarla uyuşumlu bir enginlik gösterirdi., | ÖErdem, ZCtesi, 21.7.2012






bts-



uyutulmuşluk -ğu

a.
uyutulmuş olma hali.

tr. uyut-ul-muş-luk
"Yok daha beter, tutarsızlık, akılsızlık, bilinçsizlik, bilgisizlik, uyutulmuşluk... \n. "Açılım" dediler, Kürt yurttaşlarımıza bağırlarını açtılar.", O Akbal, Cum, Çelişkiler İçinde Bir Toplum... ,19.7.2011 "



uyuyadurmak

b.f.



"Adamcağız uyuyadursun, aynı anda kötü emellerini gerçekleştirmek isteyen birileri, etrafı gözetleyerek planlarını uygulamak üzere harekete geçmişler.", İ Kalkan, Onlardan Biri, 2018, 30"



uyuyakalmak

b.f.



"Toprağın üzerinde uyuyakalan bir gecenin içinden düştüm sabaha. Bir bardak su ve çocukların çekirdekli çikolata sandığı zeytinlerle bir sabaha erdim.", E Elönü, 2009, 102-103"



uyuyakalmak

b.f.



"Azıcık soluklanayım diye oturdum buraya, uyuyakalmışım. Bir daha oturmam, tövbe, otursam da uyumam.", İ Kalkan, Onlardan Biri, 2018, 32"



uyuyakalmak

f. nsz.
Otururken veya bir yere yaslanıp dururken istemeden uyuyuvermek


"Osman arkaüstü uzandı, gözlerini yumdu. Dalarken uzak bir araba sesi işitti. "Mektebe olacak," diyerek uyuyakaldı. Epeyce uyumuş olacak. Birisi yüzüne bakıyormuş hissiyle silkindi, uyandı. Rabia başucunda duruyordu. H E Adıvar, Sinekli Bakkal, 1971, ?"



uyuyakalmak | Uyuyakalmak | Sonra uyuyakaldı. Birdenbire umutsuzca, sertçe uyanıverdi, sabahın yakın olduğunu sanmıştı, sonra gene gözlerini kapadı, ..., | Arnost Lustig / O Akbal, Stepan ile Anna, ÇHA, 85 | Fakat gayet sıkıcı programlar yüzünden kısa bir süre sonra uyuyakalıyor, bu arada sigarası da ağzından düşüyor., | Fırt, Sayı 434, 3.7.1984 | Mesela biz uyuyakaldığımızda unutuyoruz biten olup'ları., | ÇığlıkD, Y 2, S 5, 15

bf.






uyuyanın üstüne kar yağar kalıp söz uyuyan çok üşür manasında | Annesi, nur içinde yatsın, 'Uyuyanın üstüne kar yağar oğlum,' derdi, elinde battaniye, onun yattığı yere gelirken, 'üstün açık uyuma.', | RehaMağden, 2005, 36








uz | sanatkar | Mesela 2 İkincikânun [Ocak]1935 tarihli Cumhuriyet gazetesinin birinci sayfasında Feyzullah Sacit Ülkü imzasıyla yayımlanan | Değişim Uzu: Uzun Minezi ve Yumuşları adlı uzun | koşuğ şöyle başlar:, | BAyvazoğlu, Z, 26.1.2012

a.






uz gitmek | uzağa gitmek | Yay gerilsin yay gerilsin ok gitsin/ Az gitmesin uz gitsin de çok gitsin., | BKÇağlar, 1968

f.






uz uz yürümek

dey.



"Sepeti eline alan Ayşe, arkadaşı Güvercin'e: 'Fazla oyalanma ha!' dedikten sonra, bostanlığın içinden uz uz köyüne doğru yürüdü", O Şahin, Bütün Öyküleri II, 80"



uzak mesafe milliyetçiliği | Savundukları milliyetçiliğin doğduğu ve beslendiği anavatanda yaşamayan, yaşamaya da pek niyetli görünmeyen uzak mesafe milliyetçileri genellikle göçmen olarak gelişmiş bir batı ülkesinde yaşayıp milliyetçilik ederler | Benedict Andersen, küreselleşme çağının belirgin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve adına 'uzak mesafe milliyetçiliği' dediği bir tür yeni milliyetçilikten söz eder., | OMiroğlu, T, 8.9.2011

a.






uzakçıl | uzakça, uzak gibi? | Kalındı şattülarap / kalın ve uzakçıldı, | HasanHüseyin, Yansıma35/1974, 280

s.






uzaklaşıvermek | Ne var ki, imdat seslerini tesadüfen duyanlar da bu sesleri bir daha duymamak için hemen oracıktan uzaklaşıveriyordu., İvan Vyskocil / Berke Vardar, Belediye başkanı Klohen, ÇHA, 114

bf.






uzaksız | ellerim çoğalmayacak dilsiz ve uzaksız yorgun düşmüş seslerdeumduğum bir şeyse yüzümdeki depremi karış karış unutmak Mustafa Gazi, Söğüt, S 23, Eylül-Ekim 2023, 182

s.






uzaktan kumandalı | Uzaktan kumandası olan. | UZAKTAN KUMANDALI / bir yandan telefon bekleyeceksin / yirmi dört saat açık kulübe / kalfasız bizzat nöbetçi eczane / öbür yandan daha ilk çalışında / kapıya depar atacaksın / on saniye altında / zilin sesine endeksli / aklın hep dışarda olacak öte yandan / postacının yolunu gözleyeceksin / mektup telgraf soracaksın / kornaları sayacaksın aşağıda / yukarıda camlara tırmanacaksın / bir yandan da yüzüme gülüp / beni idare edeceksin / çevir sesim meşgul sana kızım / kısmetim kapalı / boynuzlama alanının dışındayım / bir daha tuşları deneme / beni düşüremeyeceksin., Uğur Koçlu, 31

s.






uzalmak | ...(uzalmamış konumundan dış kuvvetlerle oynamış)...,MTAE Yayınlarından, 1958, S 149, 147

f.






uzam

a.



"Öyküler üç farklı uzamda geçiyor: birisi kentte, birisi tatil kasabasında ve öteki, köy değil ama koca kentin dışında, "varoş"ta geçen bir öykü.", K Gündüzalp, CumKitap, 6.7.2023, 8 "



uzam | Bu usa sığmaz toprak uzamının ötesinde –ancak bir düşte böyle bir 'öte' bulunabilir- yeşilliği düşündürebilecek küme küme lekeler vardır belki, öbek öbek damsı biçimler sezilebilir., | BKarasu, 67 | Araba, terk ettiğimiz evimiz ile bizi bekleyen yaşam arasındaki tek kapalı uzam olduğu için, o an kendimizi iki arada bir derede hissederiz., | TKiremitçi, 2005, 85

a.






uzama | Continuum. | Osmanlı tarihçiliğinin eski | millî coğrafyası anlamsızlaştı; yerine, yeni ve bütünleşik bir Batı-Türkiye uzamı, continuum'u doğdu., | T, 20.06.09 | E 5 karayolunun sol uzamında kasabanın girişindeki yüksek binalar hava villaları görünümündeydi.Yoldan geçen tır büyük bir cayırtıyla binayı salladı.Birden hayatın temelinin sex olduğunu düşündü.(bu kitap trakyanın özgün koşullarının kaçınılmaz anlatımıdır.mümin çevik dikduran.kırmızı yürekli zaman))))))))gülmekten parantezi zor kapattım, | BKaragöl, Rindan, 5.4.2014

a.


ing.



uzamak argo. Derhal olduğu yeri terk etmek, kaçmak, uzaklaşmak. | Birbirimizi biraz tanıyınca da bakıyorum elemanın Kartal Halk Ekmek Fabrikası'ndaki tüm ekmekleri yemesi gerekiyor, anında uzuyorum., | DOral, T, 12.4.2010








Uzamsal | Bu romanlarda İstanbul, söylemek gerekir ki, uzamsal bir ağırlığa sahiptir., | Sabahattin Ali/Ahmet Oktay, Kuyucaklı Yusuf, 6

s.






uzamsal | Mükemmel bir eğitim sicili olan ve bana da fahri diploma vermiş Carleton Üniversitesi'nin dergisinde, bilgisayar monitörü ve farenin | okuma deneyiminin tüm dokunsal ve uzamsal duyularını alıp götürdüğü şeklinde bir şikayet mektubu vardı., | RFisk, Star, 1.5.2011

s.






uzanakalmak | Misal, bombalanmış bir kent düşünün, yerde uzanakalmış bir çocuk cesedi, sağ bacağının kırılıp sola bükülmüş yerinden görünen kan ve kemik., | MYÖztürk, Şarkı, 2017, S 1, 25

bf.






uzanık

s.
uzanmış.


"Biliyorum hep uzanıktır ellerin görmesem de", Hasan Şişli, Yelken D, S 141, kas 1968, 22"



uzanılmak | Şehrin kıyı arsaları, bahçeler, tarlalar tarandı. Bulunamayınca ormana doğru uzanıldı., | VSevim, 69

f.






uzanım | Kurumlar Gerillacılığının somutlaşması: Danıştay bakımından örtük ya da fonda olan | çetin mesele, | siyasi iktidarın, denetime kapalı ve kapsamlı-etraflı sonuç yaratan ölçme yeteneklerinin sınırlanması, yargısal baskı altına alınabilmesidir. Bahsin sosyal devletten ekonomiye, uzanımları izahtan varestedir. Sİİ, 26.12.08.

a.






uzanıvermek | Fazla uzağı ne yapacaksın? Parise kadar şöyle bir uzanıver..., | Çalıkoparan, 68

bf.






uzanıvermek | Kız, birden yengesinin koluna yapışıp, gelen dalganın üzerine uzanıverdi; yengenin çığlığı ağzında tıkılı kaldı; koca dalga köpüre köpüre üstlerinden aşıp geçmişti., | E Öz, Havada kar sesi var, İstanbul 1990, 43

b.f.






uzanmak | yatmak | Hastaca idim. Divana uzandım beş dakika. Gitmişim. Ocak 2011 2. gitmek | Sen de yağ için Manisaya kadar bir zahmet uzanacaksın Safinaz Teyzeciğim, | NGüreli, 56

f.






uzanmalı

s.
uzanma imkanı olan.


Pruva uzanmalı köşe 23 mart. Teşhir ürünü göbek kilit. Zeus sürgülü yatakçılarda olur*



uzanmalık | uzanıp yatılacak. | Hani tam da uzanmalık rahat kanape vardı ya!, | Halkbank reklamı, Şubat 2014

s.






uzantılı

s.
uzantısı olan.


Buna karşın, Bergama ve Antioch'da dışa uzantılı ağızlı tabak biçimi görülmemiştir. Eser, biçim özelliği ile , bölgede İ.Ö. birinci binin ilk yarısında görülen dışa uzantılı ağızlı ve yayvan ta- bakların gelişmiş bir örneği olabilir .TTK, 9. Seri, 932,347



uzatı 16/17 nisan 2016 AÖF sınavında.








uzatılmak | Bir çizgi şeklinde ben uzatılınca aya, / Gelir bir nokta çizer kendisini aynaya, / Kaplar duvarlarımı kıpkızıl bir karaltı., Nazım Kemal, 34

f.






uzatım i yeni uzatma | Dün açıklanan 2011 yılı para programında herkesin çok dikkate alması gereken bir vurgu var: vade uzatımı., | U. İzmen, | Doğan, T, 22.12.2010

f.






uzatıvermek

b.f.
çabucak uzatmak.


"Uzamış kavun karpuz sürgünlerinin uçlarını da gömü yerlerinin üstlerine doğru özenle uzatıverdi ki, sürgünler kendiliklerinden o yöne doğru uzamışlar kanısı uyandırsın | suçunun o sürgünlerin altında gizlenmiş olmasından kimse kuşku duymasın... ", O Şahin, Bütün Öyküleri II, 89"



uzatma kablosu

b.a.






uzatmacıbaşı | [B]en buraya parayı uzatmacıbaşı olarak mı alındım, hiç oralı da olmuyorsunuz-., | AyçaŞen, T, 28.6.2012

a.






uzayca





"sonra büyüdük mü uzayca büyürüz", A Karatay, seni var saymak, 7"



uzaycı | Artık çivilerle tuğlalarla değil Latin abc'lerle en ilkel en kalıntı sur hüznünde uzaycı uygarlığımıza yazıyorum seni., | EgeErnart, Güner'eSevgi, Rİmrahor, UnutulmuşŞiirlerAntalojisi

s.






uzaylı | zıddı dünyalı. | 1. Uzayda yaşadığı varsayılan canlı. | Bu havada uçan cisim önce ufo sanılmış, Siğirt seçimlerinde uzaylıların da oy kullanmış olabileceği varsayımıyla da uzaylıların oyu geçersiz olacağı için, seçim hemen iptal edilmiş., S Düzgün Bakır, 2007, 69 | 2. | Uzaya has. | Bir travesti yöresel kıyafet giymiş, sanki uzaylı kıyafet giymiş gibi muamele görüyor., | Esmeray, T, 28.3.2012 | 3. | Olaylardan, söylenenlerden habersiz olan. | Öyle ki bu görüntü uzaylıların da aslında Türk olduklarının ispatı niteliğindedir., | AyçaŞen, T, 28.3.2012

s.






uzaysal

s.
uzayla ilgili, uzaya ilişkin.

tr. uz-ay-sal
"Bu ikinci aşama uzaysal görüntülerle / Bu ikinci sınav ıssızlığın yoldaşlığında / Geriye kalan yine bir sen son anlamda / Senim derken, enilkten külçeleşiyorum", Y Pazarkaya, Sen Dolayları, İstanbul 1983, 39"



uzaysever | Uzayı seven kimse* | Modasever, sinemasever, doğasever, sporsever, uzaysever aileler İncekLoft'u çok sevecek., | | http://www.slideshare.net/AkfenHolding/strategy-dergisi-ocakmart-2015-say-5, 23.3.2015g

s.






uzgörü | Ara sıra tereddüt geçirseler, başka yönler kendilerini cezbetse bile, kısa sürede yönlerini doğrultabilecek bir uzgörüye ve esnekliğe sahipler., | FKoru, YŞ. 22.3.2008

a.






uzgörüm | Derin uzgörümle size birkaç ilk an tahmini yapayım., | SGenç, T, 9.12.2010

a.






uzi | Uziel Gal'ın adından. Kısa sürede birçok mermi atabilen, isabet oranı düşük, tek elle de kullanılabilen bir tür makineli tüfek. | Mardin'in Kızıltepe İlçesinde 22 Nisanda polis otosunu tarayarak bir polisi şehit eden, iki vatandaşı da yaralayan saldırganların uzi marka suikast silahı kullandığı ortaya çıktı., | T, 27.4.2010

a.


ibr.



uzlaşımsal ++








uzlet

a.



"Sükûta sarıldım âleme küstüm / Uzlete çekilip daima sustum / Yürüdüm yolları rüzgarla estim / Bu güzel memleket beni eğliyor", Yasin Şen, Bir sevda türküsü, 79"



uzluk | gizlice | Seyde teyze aşanenin penceresinden uzluk dışarıya, kapının önüne baktı, iki kişi duruyordu., | M Kızılca, 27.4.2016, | http://rasyonelhaber.com/makale/431/gargara-abduellatif-camii, 11.8.2018

a.






uzun | Uzunda hüner olsa çamda hıyar biter. / boyda hüner olsa çamda hıyar olur | Uzun'a söyleyin; | Boyda hüner olsa çamda hıyar olur., AteistRuh, ? , Twitter atasözü. Uzunluk veya boy tek başına önemli değildir. Başka özellikler de gerekir. Atasözlerine baktığımızda, çam ağacıyla ilgili örneklerin özellikle ağızlarda fazla olduğunu görürüz. Çam, atasözlerinde daha çok fiziksel ve kimyasal özellikleriyle ön plana çıkmıştır. Çam ağaçlarının 50 metreye kadar uzayabilen türleri vardır. | Uzunda hüner olsa, çamda hıyar biter, | büyüklükte hüner olsa, çamda hıyar olurdu atasözleriyle uzun ya da büyük olmanın tek başına bir değer ölçütü olmadığı anlatılmak istenmektedir., Ayşe Şeker, | 17. Türkiye Türkçesi atasözlerinde ağaç, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları D , 2021, 24, 348

s.






uzun boylu

z.
uzun uzun.

tr.
Kendisile, mesleği etrafında uzun boylu görüştüğüm tarım direktörü diyor ki:
M Behçet Perim, Kurun G, 27.08.1935, 5



uzun boynuzlu inek balığı++ | 9.8.2014 ido kapalı yayını

a.






uzun oturmak | Argoyatmak | Nöbet bekleyen iki yeniçeriden biri ötekine yatıp uykuya vardığını görmüş ve dürterek: -Ne yatıyorsun? / -Yatmıyorum, uzun oturuyorum., | Türk Çocuğu, C 7, S 11, 25.12.1965, 16

dey.f.






uzunca | hayli zamandır, epey müddettir, uzun süredir | Düşmeden bahis açıyorum uzuncadır., | YDal, ÇığlıkD, Y 2, S 5, 32

s.






uzunçalar

b.a.



"-Kızım seni Ceyar'a vereyim mi? - İstemem babacığım, istemem. / Onun adı Ceyar, / gözümüzü oyar | / istemem babacığım, istemem. / diyordu / uzunçalarlardaki şarkıcı.", G Aylan, DCD, 33"



uzunçalar | long play. | O zamanlar henüz bizde uzunçalarlar yoktu., | S Şengil, 1983, 32 | Bunların hepsi, eskimiş bir uzunçaların kapağındaki fotoğrafın orasına burasına saklanmış ipuçları., | BUzuner, 1993, 25

a.


ing.



uzunlamak | boyu uzamak, büyümek | Stoperler, sol bek, iki göbek adamı zayıf teknikleri yüzünden bol bol 'yan'ladı ve 'uzun'ladı., | 16.6.2008, www.radikal.com.tr › Yazarlar › Spor, 21.8.2016g | Hiç tüy dökücü kullanmadım, Küççükken Göbek, göğüsümde bir kaç defa jiletledim kıl uzunladı ve çok çıktı kendim ettim ne yapiyim rahatsız, | 2.6.2014, www.kizlarsoruyor.com › Kişilik & Karakter, 21.8.2016g | (Ömer'e) Senin saçın uzunlamış., | ADGedikli, 9.8.2016, versay, Fr.

f.






uzunöykü/novella | Venedik'te Ölüm'ün bir uzunöykü, novella olduğunu 'hissedebiliyorum'., | Sİleri, Z, 11.3.2012

a.






Fethi Gedikli

  • Özgeçmiş (pdf)
  • Sözlük
    • Dizin(A - Z)
    • Konulara/Alanlara göre
    • Hukuk
    • Edebiyat
    • Dil
    • Tarih
    • Yöreler
    • Kişiler

İletişim

  • fgedikli@istanbul.edu.tr
  • (90) (212) 440 0000 Dahili: 10902
  • İstanbul Üniversitesi
    Hukuk Fakültesi Dekanlığı
    Beyazıt / İSTANBUL
 Okuyucu, Araştırmacı
 Şu an: 2  |  Bugün: 2

10 Temmuz 2025 itibariyle
9899
kez ziyaret edilmiştir.